132 Ostentacyjna konsumpcja
pisał: „Analizując biografię jakiejś jednostki pozostającej w czynnych związkach z innymi, odnajdujemy wielość różnych częściowo pokrywających się ze sobą jej koncepcji czy obrazów, urabianych stopniowo przez różne kręgi społeczne, w których jednostka uczestniczy od dzieciństwa do starości. Niektóre obrazy zanikają, inne zostają w części wchłonięte przez późniejsze. W rezultacie, obraz jednostki w jej własnych oczach zmienia się z biegiem czasu, lecz pozostaje trwałym ośrodkiem, który obrazom tworzonym przez innych przydaje pewien stopień jedności i ciągłości. Jednostce umożliwia on identyfikację samej siebie, innym zaś pomaga identyfikować ją jako tę samą jednostkę niezależnie od tego, jak bardzo różnią się od siebie jej obrazy, tworzone przez różne kręgi społeczne, a także przez nią samą w różnych okresach życia (...). Uczeni, którzy biorą daną jednostkę ludzką ze współczynnikiem humanistycznym, nie pytają czym ona jest z punktu widzenia obserwacji biologicznej czy psychologicznej; interesuje ich to, czym jest i była dla czynników ludzkich (łącznic z nią samą), które
jej bezpośrednio lub pośrednio dov czyły w ciągu całego jej życia, przypisał jej rozmaite cechy, oceniały ją wedle ^ nych wzorców, zaliczały do rozmaitych / | pów i klas oraz próbowały naginać jej bowość do rozmaitych modeli” [F niecki 1971, s. 254-255], (M.P.)
Zob. jaźń odzwierciedlona, jaźń subiekty^ rola społeczna, tożsamość, zasada nierespefo. wania integracji osobowości.
Literatura:
Hałas E.. 1987, Społeczny kontekst znaof, w teorii symbolicznego interakcjcmzmu, KUL, Lublin.
Obuchowski K.. 1985. Adaptacja twórcza, KjW, Warszawa.
Szczepański J., 1970, Elementarne pofęaa socjologii. PWN. Warszawa.
Szczepański J., 1988, O indywidualności. IWZZ. Warszawa.
Znaniecki F, 1971, Nauki o kulturze. PWN. Warszawa.
Znaniecki F.. 1974. Ludzie teraźniejsi a cyn*-zacja przyszłości. PWN. Warszawa.
Ostentacyjna konsumpcja, zob. socjologia ekonomiczna.
P
Panel, I. Zob. badania panelowe. 2. Forma dyskusji naukowej z udziałem szerszej publiczności, w której debata toczy się między specjalistami reprezentującymi różne punkty widzenia. (A.S.)
Państwo, zob. społeczeństwo.
Państwo korporacyjne, zob. korpora-tywizm
Paradygmat (gr. paradetgma - wzorzec. przykład), wzorzec uprawiania nauki Termin zaproponowany przez Thomasa S Kuhna [1968], oznaczający ogół przyjętych teorii, metod i praktyk badawczych opierających się na podobnej koncepcji rzeczywistości. uznawanych — nie zawsze w pełni świadomie - założeniach oraz podobnym sposobie widzenia problemów naukowych. Pojęcie paradygmatu wyjaśnić można także w inny sposób, odwołując się do różnych poziomów (lub faz.) wyjaśniania naukowego. W uproszczeniu proces ten można przedstawić jako przejście od obserwacji, dostrzegania prawidłowości, formułowania praw nauki, do budowy teorii naukowej, wyją-