DSCN1790

203

n zanieczyszczeń a znajdujące się vi aż do chwili działu Nernsta isadowego żużla pomocą argonu Icy zakończonej wie dużej liczby tzyszczeń gazo-rze. Zważywszy Ew gazu, łatwo ■fe „wędrówka” ristniona przez

0    rafinacji Al ewniający ma-

1    tym samym ych pęcherzy.

zyszczeń za go do ciekłego

ektego metalu; rem żużla. np. kąpielą a rozruch. Efektem i tlenku żelaza

nenia ciśnieniu etycznego nad

szczeń efekłfigo imeccysarzema

202 I W P"htawowe prawa fizykochemiczne dla ciekłych metali...

j substancją wprowadzoną do kąpieli. Tak więc, chemiczna rafinacja żużlowa polega na wprowadzeniu do żużla substancji, która rozpuszcza są w ciekłym stopie i reagując z zanieczyszczeniem, tworzy fazę nierozpuszczalną, przechodzącą do żużla lub atmosfery. Przykładem jest świeżenie staliwa za pomocą żużla bogatego w FeO, który zgodnie z prawem działania nas powoduje przejście FeO do kąpieli, a tym samym rozpoczęcie reakcji spisanej w postaci równania (4.3). Powstające pęcherze CO unoszą się ku górze, usuwając zanieczyszczenia fosforem i w nieco mniejszym stopniu siarką.

Rafinacja chemiczna gazowa różni się od fizycznej tym, iż i tym przypadku ciekły stop przedmuchuje się gazem aktywnym lnb tworzącym ze składnikami metalu związek aktywny względem zanieczyszczenia. Przykładem może być chlor stosowany do stopów Al, w których podczas rafinacji przebiegają następujące reakcje

2A1+3CW2A1CI] (sublimuje |)    (4.4a)

2A1C1; -ir 3Hz<-»6Ha T + 2A1    (4.4b)

Podobnie odbywa się rafinacja żużlami musującymi, które dysocjują w ciekłym metalu pod wpływem temperatury, wydzielając gaz rafinujący, np.

3CA + 2A1 <-* 3C2CU + 2A1CŁ (subbmuje |)    (4-5)

Wybór metody rafinacji zależy od;

•    rodzaju i postaci zanieczyszczeń,

•    właściwości kąpieli metalowej,

•    konstrukcji pieca,

•    wymaganej czystości stopo.

Pomijając szczegółową analizę kryteriów wyboru metody usuwania zamęczy-aoeń, należy zauważyć iż metody żużlowe są tym skuteczniejsze, im większa jest powierzchnia kontaktu dekfego metalu z żużlem i wyższa temperatura żnżfct-Rań obu czynników jest oczywista, ponieważ im większa powierzchnia korrtak-ts, tym szybdef przechodzą zarówno substraty, rak i produkty przez granicę rnzdzmin metat-żużel, wysoka temperatura zaś ifeiafe identycznie; zwiększając szyhknść dyfiizji (mmefsza lepkość żużla). Z powyższego wynika, iż w tym przypadku lepsze są piece ,‘pemfcie” a nie ^ębofcie”. I tak piece indukcyjne tyglowe nie najlepiej nadają se do rafinacji żużlowej zarówno ze względu na garnane, jak i stosunkowo „zimny żużel”. Tę ostatnią przeszkodę można przezwyciężyć stosując nagrzewanie żużla oć góry, np. za pomocą palnika.

łJU. Wprowadzanie dodatków stopowych

RżmiKn kiedy ifeifadK stopowe wprowadza aę w postaci czystą. Powodem ot alfirr zbyt duża różnica temperatury topnienia, albo zbyt duże powinowactwa dn dam lnb też zbyt duża praność par. Czynniici te przyczyniają ńę