121796

wydobywających się z wody, aż do potężnych wypływów ze szczelin lub jam skalnych, z któiych metan wydobywa się z szumem lub sykiem (fontanny metanowe).

Wydzielający się do wyrobisk górniczych metan miesza się z powietrzem kopalnianym i jest z nim odprowadzany do szybu wydechowego. Tam gdzie wypływający z calizny metan ma duże stężenie, w trakcie mieszania się z powietrzem i rozrzedzania do wartości dopuszczalnych mogą wystąpić stany pośrednie, w których na pewnym odcinku wyrobiska może powstać mieszanina wybuchowa.

Zjawisko to spotyka się zazwyczaj tam, gdzie występują intensywne wypływy metanu ze stropu wyrobiska. Powstać wtedy mogą tzw. lonty metanowe. Są to przystropowe nagromadzenia metanu o stężeniu powyżej 5% występujące w cienkiej warstwie grubości do 2 cm, bezpośrednio pod okładziną lub nie zabudowanym stropem w wolnym przekroju wyrobiska na odcinku powyżej 10 m.

Temat: 7.3. Klasyfikacja za&rQŻęń mgUmpwycli.

Ze względu na naturalne wydzielanie się metanu do wyrobisk górniczych zakłady górnicze dzieli się na:

-    metanowe,

-    niemetanowe.

Metanowym zakładem górniczym jest taki zakład, w którym chociażby w jednym z wyrobisk górniczych stwierdzono w powietrzu występowanie metanu o koncentracji przekraczającej 0,1%. Zakład górniczy, w którym takiego faktu me stwierdzono nawet przy zaprzestaniu przewietrzania, jest zakładem górniczym nieme łanowym.

Każde udostępnione złoże (pokłady lub ich części, żyły, gniazda, wysady) powinno być zbadane na okoliczność występowania metanu. W uzasadnionych przypadkach w metanowym zakładzie górniczym można wydzielić część złoża jako niemetanową.

Wyrobiska górnicze, w których stwierdzono występowanie metanu łącznie z drogami odprowadzającymi powietrze z tych wyrobisk, stanowią pola metanowe.

Rozróżnia się metanowość pokładów:

-    bezwzględną Q« określoną jako ilość metanu wydzielającą się do wyrobiska w jednostce czasu, wyrażoną w m³/min; metanowość bezwzględną rejonu wentylacyjnego (rys. 7.1) można obliczyć,

Rys. 7.1. Pomiar metanowości rejonu

mierząc w określonym punkcie prądu wydechowego (pkt. A) strumień powietrza Q_p w m³/mm (pomiar anemometrem) i zawartość procentową metanu Z uzyskaną z analizy laboratoryjnej pobranych próbek powietrza oraz uwzględniając ilość metanu ujmowanego przez odmetanowanie w tym rejonie wentylacyjnym Q_rap; całkowitą ilość wydzielającego się metanu - metanowość bezwzględną Q_m - oblicza się ze wzoru: