DSCN1804 (3)

152 Przed siębiorczość

Zachowanie człowieka w organizacji, 1983. pod rod. W.F. Scottajr., L.L.. Cummtngsa, PWN. Warszawo.

Przedsiębiorczość, „działalność gospodarcza charakteryzująca się innowacyjnością i kreowaniem wartości dodanej [Kultura 1994, s. 16]. W rozważaniach nad przedsiębiorczością i jej wzorami należy wyjść od stwierdzenia, że głównym kanonem gospodarki rynkowej obejmującej podmioty gospodarcze o prywatnej formie własności jest rozwój poprzez konkurencję. L.H. Haber podkreśla. Ze dwa najważniejsze wyznaczniki pozycji podmiotu gospodarczego, tj. ekonomiczny (stopa zysku i jej maksymalizacja) oraz socjologiczny (innowacyjność pracodawcy i kadry menedżerskiej w zakresie zaspokajania potrzeb społecznych) wzajemnie intcrfemją, tzn. „zysk i jego maksymalizacja zawsze będą koherentne w stosunku do innowacyjności i przedsiębiorczości właściciela podmiotu gospodarczego” [L.H. Haber 1995, s. 69-90], Na współzależność tę zwrócili już uwagę przedstawiciele ekonomicznej i społecznej myśli liberalnej z przełomu XVIII i XIX w. - A. Smith i J.B. Say. J.B. Say określa przedsiębiorczość jako możliwość przenoszenia zasobów ekonomicznych z obszarów niższej na obszar wyższej wydajności i wyższego zysku [P.F. Drucker 1992, s. 30].

L.H. Haber [1995] wyróżnia i omawia cztery reprezentatywne wzory przedsiębiorczości kształtującej się gospodarki rynkowej: I) przedsiębiorczość żywiołową, 2) przedsiębiorczość ewolucyjną, 3) przedsiębiorczość etyczną oraz 4) przedsiębiorczość systemową. Każdy z wymienionych wzorów może występować, jak pisze autor, zarówno samoistnie jak i przemiennie z innymi wzorami, a także może wystąpić ich wielość niezależnie od położenia geograficznego czy panującej formy ustrojowej danego państwa, pomijając państwa totalitarne o scentralizowanej gospodarce. Przedsiębiorczość żywiołowa polega na wysoce ryzykownych działaniach i dążeniu do szybkiego sukcesu - zysku za wjm cenę. Niewielkie grupy lub jednostki szając się w sytuacjach wynikłych / towania się nowego ładu ekonomicznej politycznego i społecznego, działają na pograniczu prawa, wykorzystują Lj w przepisach, niejasności interpretują _n, własną korzyść. Akumulacja kapitału dok*, nujc się poprzez hazard, oszustwa, korun. cję, tworzenie firm-atrap znikających, gj, przychodzi do wywiązywania się ze zofeo. wiązań wobec naiwnych. Rozbudowana« „czarna” i „szara” strefa. Według załafet przedsiębiorczości ewolucyjnej, wynikających z koncepcji „American Dreasf. przedsiębiorcą może stać się każdy cownik po przejściu kolejnych szczebli teriery jako pracownik najemny. Ten przedsiębiorczości charakteryzuje się •» loetapowością — osiąganiem coraz wyjsa-go stopnia profesjonalizmu, co spotyka sę z powszechną społeczną aprobatą, jako imany model kariery przez członków klas lub warstw średnich. Przedsiębiorczość etyczna opiera się na wartościach rytemu religijnego czy też kulturowego, want ciach zintcmalizowanych i realizoirar... w działaniach gospodarczych, a także w codziennym zachowaniu, przez przedsiębiorców i kadrę kierowniczą. W myśl konctp? Maxa Webera np. ideologia pracy, n*"¹ jako powołania i całej działalności pad-siębiorczej jest pochodną wartości W protestanckiej. Człowiek, aby przekonać K czy jest predysponowany przez Boga ® zbawienia, czy też nie, dokonuje praktyk nej próby poprzez pracę wytwórczą i*¹' dukcyjną. kupiecką czy inną. Powoda** dowodzi bożego błogosławieństwa. i#r wodzenie - braku łaski. Działania pr*** biorcze charakteryzują się wówczas cechami, jak pracowitość, uczciwość i**^ za we wszelkiej konsumpcji [M 1994]. Przedsiębiorczość mowa istnieje w systemie rozwinięty spodarki rynkowej, w której pton*⁰**’, działań przedsiębiorczych jest Opracowywane są programy uwzgk**^