DSCN1821

okolicach Tolkmicka sprzyjających do tarła warunków (podobnie jak i obecnie). Natomiast mała rzeczka Stradanka stanowiła dla jesiotra i troci (ryby te wchodzą na tarło do rzek) niewielką a-trakcję ze wzglądu na zbyt małą ilość tzw „wody wabiącej", stąd przypadkowość występowania tych gatunków w ówczesnych połowach. Bytująca obecnie w Zalewie troć również tylko w sporadycznych przypadkach nawiedza płytką Stradankę.

Interesujące będzie porównanie ówczesnej i współczesnej ichtiofauny występującej w połowach ludności z Tolkmicka (Tabela 7). Wynikają z niej następujące wnioski: 1. W obecnych połowach przemysłowych zanikły zupełnie następujące gatunki: ciosa (poławia się kilka osobników w ciągu roku), jesiotr (nie występuje w ogóle), sum (występuje sporadycznie) oraz karaś i jaź (również odławia się po kilka osobników w ciągu całego roku). 2. Nieznaczny przyłów (podobnie jak dawniej) stanowią: płoć, krąp, boleń, certa, okoń, szczupak, miętus i troć. 3. Przewodnimi gatunkami w połowach (ponad 90% masy) są obecnie: leszcz, sandacz i nie znany dawniej węgorz. Ten ostatni występuje jedynie na głębokich wodach śródzalewia i w strefie przybrzeżnej mógł się ewentualnie znaleźć zupełnie przypadkowo, wyjadając złożoną przez inne gatunki ryb ikrę²⁴, z tego też względu nie znaleziono pozostałości węgorza w badanym materiale wykopaliskowym. Być może również przesądy ówczesnej ludności zabraniały z tych lub innych względów spożywać węgorza.

W zakończeniu należałoby nadmienić, że przedstawione w niniejszej pracy porównanie ichtiofauny z epoki wczesnego żelaza z ichtiofauną współczesną Zalewu Wiślanego jest o tyle mniej

²⁴ F. Staff: op. cit.

Tabela 7

Porównanie częstotliwości występowania poszczególnych gatunków ryb w materiale wykopaliskowym z Tolkmicka z obecnym składem gatunkowym wyładunków ryb w tym porcie

Rodzina I	-p.i Gatunek	Dawniej	Obecnie a c c d 1 ^d
Karpiowate	1    Leszcz 2    Płoć 3    Ciosa 41 Krąp SI Boleń 6    Certa 7    Karaś 8    Jaź	a d a d d d d d
Okoniowate	9 Sandacz	b	a
	10 Okoń	d	c
Szczupakowate	111 Szczupak	d	d
Jesiotrowate	121 Jesiotr	d
Sumowate	131 Sum	d	d
Dorszowate	14 Miętus	d	J_!_
Łososiowate	151 Troć	d	c
Węgorzowate	16 Węgorz	—	a

a —bardzo liczne, b —częste, c —nieliczne, d — sporadycznie.

ciekawe i niepełne, że brak w nim nader interesującego ogniwa odnoszącego się do rybołówstwa zalewowego w wiekach od XIII do XIX, gdy człowiek świadomie wpływał na zamierzone kształtowanie się takiego czy innego składu gatunkowego ichtiofauny tego nadzwyczaj ciekawego zbiornika wodnego. Materiały te będą przedstawione w obszerniejszej pracy autora, traktującej o biologicz-no-rybackiej ewolucji ichtiofauny Zalewu Wiślanego w okresie od wczesnej epoki żelaza do czasów obecnych.

KPATKOE CO«EPXAHME

B pe3ym>TaTe apxeonornHecKo(t pa3pa6oTKn wxtmo-jiorkraecitoro MaTepwajia, npoHCxoaauiero n3 jiejKamero Ha a Bhcjihhckhm SanuBOM ropoąmiia b m. Totiłkmhuko (650—450 ao H.3.), OTKpbiToro rflaHCKMMH apxeojioraMH b 1059 rofly, onpeflenmm BMflOByjo npnHafljie*HocTb 3.727 urryK KOCTefit h 23.717 urryK Heuiyft. Ha3BanHbie kocth npnHafljiejK3T k 15 BM#aM pw6: 1—raca (Pelecus cultratus L.), 2 — nem (Abramis brama L.), 3 — rinoTBa (Rutilus rutilus L.), 4 — xapn (Blicca bjórkna L.), 5 — Sonem {Aspius aspius L.), 6 — qepra (Vimba vimba L.), 7 — itapac& (Carassius carassius L.), 8 — H3b (Lenciscus idus L.), 9 — cyąaK (Lucioperca luciopcrca L.), 10 — OKyHb (Perca flumatilis L.), 11—inyna (F.sox lucius L.), 12 — oceTp ( Acipenser sturio L.), 13 — com (Silurus gla-nis L.), 14 — HajiMM (Lota lota L.) h 15 — TpoTb (Salmo trutta L.).

IIpeflCTaBJieHa 6buia nospoSHan xapaKTepncTMKa Ha-3BaHHbix BMflOB pbi6 b jiobjihx ^peBHero HaceneHMB m. TonbKMmiKO, npwMeM 6bi.no KOHCTaTwpoBaHO, hto npejK-fle Bcero jiobwjim tccm n Jieiąw, nacTMHHo tsiokc cycami. OCTajIbHbie BHflbI pbl6 MOJKHO CHHTaTb enynaHHoft JtOB-

jieft.

B 3aKJiloHeHne Tpyna Cibino npow3BefleHO cpaBHenne npeatHeii w coBpeMeHHoft jiobjiw b nocejiemoi Toułkmhu-

KO. Jf3 3T0r0 CpaBHeHMH BblTeKSCT, STO: 1. B HblHCIIlHełt npoMbnimeHHoft jiOBne Bccneno MCHe33in oiefltionłiw BMflbi: Teca (jiobht aecKoiibKO mhahbmaob b testinw

233