DSCN2039 (3)

3.5. Ogólna ocena wartości badań IEA

wią ważny cleniem wspomagający osiągnięcia szkolne. Najuię,. korzyści przynoszą zadania domowe oceniane i omawiane w ki* choć mają pewien pozytywny skutek nawet zadania zadawane, j-oceniane, (por. Postlethwaite 1987c, s. 6 II).

Przedstawione uogólnione wyniki badań nie dają powodów Optymizmu, zwłaszcza dla tych. którzy oczekują zbyt wiele poty badaniach. Są one powierzchow ne i w zasadzie poza niewielkimi * jątkami potwierdzają to. co nauczyciel uznaje za racjonalne, opicr* jąc się na zdrowym rozsądku i doświadczeniu swoim i innych r. uczycieli. Powstaje pytanie, czy warto było realizować kosztowy czasochłonne i energochłonne badania porównawcze, by w rczulta;.-. potwierdzić to. co juz w iemy i uznajemy za prawidłowe? Można n> nież interpretować te wyniki w ten sposób, że wyrażają one duó_ pragmatyzmu, który przydaje znaczenia zdrowemu rozsądkowi ió-świadczeniu, a odwraca się od ogólnych teorii opierających się nierzadko na wątłych podstaw ach.

Badania porównawcze prowadzone pod egidą IEA stanowią ink-rcsując) przyczynek do historii badań oświatowych, których ccicr było tworzenie naukowych podstaw empirycznych badań porównawczych. Jednym z najw iększych osiągnięć naukow ych tego stowarzyszenia było badanie lustracyjne nauczania sześciu przedmiotów których wyniki ukazały się w dziew ięciu tomach (C omber i kce\e 1973. Purves 1973. Thomdikc 1973, Lewis 1975. Carroll 197< Tomey 1975, Passow 1975. Peaker 1975, Walker 1976). Opubhko w ano rów nież znaczną liczbę specjalistycznych studiów opierając)ć* się na wtórnej analizie informacji dostępnych / banku danych IEA Badania inicjowane pr/ez IEA spotkały się / w ielostronną, ostr krytyką. Krytykowano m.in.: testy z matematyki za niewiaście-układ i treść (Freudenthal 1975. s. 127 186). badania nad czytaniem ze są nieodpowiednie dla krajów rozwijających się (Downing t w 1974-1975. s. 212-227), metodologię badań ilustracyjnych t lnkelc⁴ 1978, s. 139-200).

Krytyka nic była jednak sprawiedliwa. Większość krytykowanych badań prowadzono w latach 1962 1965, uwagi krytyczne zgłaszano /as dziesięć lat później. Badano tak, jak pozwalał na to poziom sztuki porównawczej w tym czasie. Badaczy obowiązywały określone paradygmaty badań, teoretyczne i metodologiczne orientacje. Zastałe konwencje łatwiej jest łamać jednostce ni/, całej grupie badaczy zatrudnionych przez. IHA. Nie można przecie/, stosować naszej współczesnej wiedzy teoretyczno-metodologiczncj w' naukach społecznych w ogóle, a w pedagogice porównawczej w szczególności do oceny planów badawczych i ich realizacji sprzed ponad 10 lat (por lluscn 1979, s. 372).

Badania IEA zostały zainicjowane, zanim miała miejsce szeroka debata na temat teorii i metodologii badań lustracyjnych w wyniku badań Colemana i Plowden (Coleman 1966; Plowden 1967)

W okresie gdy planowano pierwsze badania Ił A. empiryczna pedagogika porównawcza dopiero się tworzyła. Próby zaawansowania teoni i metodologii badań przez Noaha i Ecksteina zaledwie się zaczęły. choć znana juz była w tym czasie książka Beredaya na temat metodologii badań porównawczych (Bereday 1964). II \ musiała dokonać przełomu w rozwoju metodologii ilościowych badań porównawczych. Do tego czasu nic podjęto jeszcze takich badan w pedagogice tHusen 1979, s. 373).

Ambitne i pionierskie przedsięwzięcie prowadzenia badan nad rozwojem poznawczym dzieci należących do różnych narodowych systemów oświaty zostało po raz pierwszy poddane pod dyskusję na zebraniu badaczy z. dziedziny pedagogiki w Instytucie Pedagogiki UNESCO w Hamburgu u 1958 roku (Foshay 1962).

W tym czasie niewielu europejskich psychologów zajmowało się psychometrią. dziedziną żywo uprawianą juz od dłuższego czasu w USA (Tylcr 1950). /.dawano sobie sprawę, zwłaszcza w Europie, ze mało jest dowodów na potwierdzenie uogólnień na lemat oceny krajowych systemów oświaty. Podejmowaniu empirycznych badan w obrębie oświaty sprzyjała wów czas społeczno-polityczna atmosfera. kształtowana m.in. prze/ s/ok wywołany na Zachodzie wystrzeleniem przez Rosjan pierwszego satelity w 1957 r Szkoły, zwłaszcza amerykańskie, znalazły się nagle w ogniu krytyki Zarzucano im.