c/ka zalążkowego, gdzie wnika do jednej z synergid. Obserwowano że
•| iriKtcrvsl>c7na s,ri|Mur;« może /uchować sic w oudauli .. spowodow**"- jei .,r?ypnUkach określić (ratunki drzew, jakie ronty
<Xlr"THStal T° 1«Kcj«»ln» Jy«yp“n« botaniczna palinologia /«.
“i *.«>«« U‘7'C osadach geologicznych, ora/ określaniem nu ,cj
U minionych ' k ' ' ’ ,kll. mm P>,ku y ,ęp ja^f i.,nvni miejscu. 1
jmująca sKbad»ntem p> “• unk0W<J?0 ,-ośliń w bada'1*1
ro?.wijać się * mikrosporze, która przekształca się Gamciofii ^ ’ 5 55 E-G). Protoplast u zieli się na dużą komórkę
w z i a r n o 11'1 ^ komórkę generatywną. Te dwie komórki wegetatywni 1 (vwna stanowili silnie zredukowany gamę to fil męski.
wegetatywna i Seuen 5
fin.ralnej
woreczka zalążkowego.
komorko
wegeta
tywna
komórka
wegetatywna
komórka
generotywna
egzyna
intyna
otworek
tporusl
w egzynie
komórka
generotywna
komórki
plemnikowe
Rw. 5.55 Mikrosporogcneza i rozwój gametofitu męskiego u okrytozalążkowych. A — komórka macierzysta mikrospor. B—C — letrada mikrospor, D — ziarno pyłku otoczone intyną i egzyną, E—G poustanie komorki wegetatywnej i generatywnej. H — kiełkowanie pyłku i rozwój łagiewki pyłkowej z dwiema komórkami plemnikowymi
Komórka generatywna jest komórką plemnikotwórczą, która u licznych gatunków już w ziarnie pyłku dzieli się na dwie komórki plemnik 0-w e. Dojrzah woreczek pyłkowy pęka (rys. 5.54 B), a pyłek wydostaje się i przeniesiony przez wiatr, owady lub w inny sposób może dostać się na znamię słupka. Znamię wytwarza zwykle wydzielinę, w której ziarna pyłku pęcznieją, a otoczona intyną komórka wegetatywna rosnąc wysuwa się przez otworek (porus) w egzynie na zewnątrz i jako łagiewka wnika do szyjki słupka. Do łagiewki wchodzi jądro wegetatywne i obie komórki plemnikowe (lub komórka generatywna, która dopiero teraz podzieli się na dwie komórki plemnikowe), złożone z jądra i bardzo niewielkiej ilości cytoplazmy (rys. 5.55 H). Łagiewka rosnąc kieruje się ku zalążni, a następnie ku zalążkom. Na jednym znamieniu może kiełkować wiele ziaren pyłku. Ich łagiewki w zalążni kierują się ku poszczególnym zalążkom. Łagiewka wnika do zalążka najczęściej przez okienko — mikropyle, a następnie poprzez ośrodek — nucelus kieruje
A
łs- 5.56. Podwójne zapłodnienie (wg Sharpa, zmienione). A
n,c komórek plemnikowych do woreczka zalążkowego, B ^ra|ncj
^grgida wykazująca nieco wcześniej pewne objawy degeneracji W syner ", u> s*nC . uwolniona zawartość wierzchołkowej części łagiewki. z obiema komór-/'c^ninikowymi. Jedna z nich kieruje się do komórki jajowej, a druga do komó-
podwójne zapłodnienie
y okrytozalążkowych obie gamety męskie biorą udział w zapłodnieniu frys. jedna łączy się z. komórką jajową, a wynikiem syngamii jest diploidalna z .
' ta. Z zygoty rozwija się następnie zarodek. Druga komórka plemnikowa lika do komórki centralnej, a jej haploidalne jądro zlewa się z dwoma jądrami Runowymi |ub diploidalnym jądrem wtórnym. Rezultatem tego jest powstanie yiploidalnego jądra o liczbie chromosomów 3n. Nosi ono nazwę jądra bielmowego. Z zapłodnionej komórki centralnej rozwija się u okrytozalążkowych tkanka odżywcza dla zarodka, czyli bielmo (endosperma). Bielmo to ma pogodzenie odmienne od bielma pierwotnego u nagozalążkowych, które okładało ste po prostu z haploidalnych komórek gametofitu żeńskiego. U okry tozalążkowych bielmo jest triploidalne i zaczyna swój rozwój po podwójnym zapłodnieniu. Podwójne zapłodnienie z udziałem obu męskich gamet łagiewki py-cowej jest zjawiskiem charakterystycznym dla okrytozalążkowych. W skrócie proces ten można przedstawić następująco:
I. Komórka plemnikowa (n) 4- komórka jajowa (n)-> zygota (2n)
II. Komórka plemnikowa (rc) + komórka centralna (2/i) -*• komórka macierzysta bielma (3n)
wniknięcie łagiewki pyłkowej i wprowa-kariogamia w komórce jajowej i komórce
297
296