DSCN2424 (2)

71

\lodd Policji w Polsce w latach transformacji systemowej po 1990 mb

Wysokie poczucia zagrożenia bezpieczeństwa jest problemem społecznym, politycznym, a także kryminologicznym. Wzrost poczucia zagrożenia współwy-stępuje z reguły z takimi zjawiskami, jak: pogorszenie standardu życia codziennego obywateli, zmniejszenie zaufania do wymiaru sprawiedliwości, organów Policji - czy szerzej - władz państwowych, ograniczenie możliwości prowadzenia nowoczesnej prewencji kryminalnej. Wysoki stan poczucia zagrożenia ludności może spowodować utraty zaufania do policji, a to z kolei może wpłynąć na gotowość ludności do współpracy z nią w zwalczaniu i zapobieganiu przestępczości.

Poczucie bezpieczeństwa obywateli w swoim miejscu zamieszkania jest jednym z podstawowych czynników warunkujących społeczną ocenę pracy policji dotyczącą zwalczania i zapobiegania przestępczości na danym terenie. To, czy mieszkańcy na co dzień czują się bezpiecznie, czy też odczuwają strach przed staniem się ofiarą przestępstwa, w dużej mierze uzależnione jest od faktycznych rozmiarów przestępczości na danym terenie oraz od wskaźnika wykrywalności ich sprawców.

Badania prowadzone w wielu krajach wskazują, że poziom strachu często przekracza rzeczywiste wskaźniki prawdopodobieństwa zagrożenia, a w sytuacji, gdy przestępczość wzrasta, strach przed przestępczością rośnie w postępie geometrycznym w stosunku do wzrostu samej przestępczości. Zatem poziom społecznego strachu czy obawy nie może być traktowany jako wskaźnik realnego zasięgu przestępczości, choć oczywiście pozostaje z mą w bezpośrednim związku.

Emocje związane z przestępczością są często warunkowane oddziaływaniem środków masowego przekazu, które w walce o odbiorcę na komercyjnym rynku potrafią epatować relacjami dotyczącymi przestępstw. Można zaobserwować, że prezentują głównie zdarzenia skrajne i nietypowe, a zatem mające silny wpływ na świadomość społeczną. Często również nagłaśniają problem w początkowej fazie, milczeniem pomijając jego rozwiązanie. Wpływ środków masowego przekazu może być szczególnie silny w społeczeństwach, które wcześniej przez długi czas były powściągliwie informowane na temat wszelkich patologii społecznych.

Redukcja społecznego strachu przed przestępczością jest pożądana, lecz niezwykle trudna. Nawet kampanie na rzecz bezpieczeństwa, czy kampanie polityczne, których dominującym hasłem jest walka z przestępczością, mogą tę obawę paradoksalnie wzmacniać. Stopień poczucia bezpieczeństwa ludności zależy bowiem w dużym stopniu od subiektywnie postrzeganej obecności policji.

Pod koniec lat 80. ubiegłego stulecia Polacy oceniali bezpieczeństwo kraju znacznie lepiej niż po przemianach ustrojowych lat 90. Wyraźnie daje się zauważyć, że zmiany społeczne, gospodarcze i polityczne zbiegły się ze zmianą obrazu Polski jako kraju, w którym żyje się bezpiecznie. Obecnie - według opinii Polaków - żyjemy w kraju niebezpiecznym.

W1987 r. Polskę za kraj bezpieczny uważało 74,0% społeczeństwa, natomiast w 1993 r. odczucie takie miało tylko 26,0% badanych. Należy zauważyć.