DSCN2523

Ochrona dóbr osobistych i prywatności a kształtowanie wizerunku Policji 149

powszechnie znaną może być także działacz sportowy bądź przedsiębiorca. Ważne jest jednak to, aby osoby te pełniły funkcje publiczne. To, że ktoś jest znany i rozpoznawany na ulicy przez przechodniów, nie oznacza, że można bez zezwolenia wykonywać wizerunki takiej osoby, a następnie bez zezwolenia je rozpowszechniać. W ustawie nie wyjaśniono pojęcia „funkcja publiczna". Pewną pomocą może być Kodeks kamy z 1997 r., w którym w art. 115 § 13 wskazano jakie osoby są funkcjonariuszami publicznymi, a w art. 228 § 1 k.k. oraz 229 § 1, 3 i 4 k.k. użyto pojęcia „funkcja publiczna".

To, że nie jest wymagane zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli ten wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez tę osobę funkcji publicznej, nie oznacza, że wizerunek taki może być rozpowszechniany w celach innych niż informacyjne. Tym samym bez zgody zainteresowanej osoby nie można wykorzystać jej wizerunku, np. w reklamie jakichkolwiek przedmiotów lub usług, jako ilustracji kalendarzy, nie można także sprzedawać tych wizerunków jako portretów lub widokówek. Nie ma natomiast przeszkód, aby zamieścić zdjęcie takiej osoby - a więc także dzielnicowego - w lokalnej prasie, ze wskazaniem jej funkcji.

Jeżeli osoba, która nie jest powszechnie znana i której wizerunek nie został wykonany w związku z pełnieniem funkcji publicznych, nie zezwala na rozpowszechnianie tego wizerunku, to wola jej musi być respektowana. Pragnący rozpowszechniać wizerunek nie może uznać, że motyw osoby odmawiającej zgody na rozpowszechnianie wizerunku są nieracjonalne i sprzeczne z jej interesami.

Na pełną aprobatę zasługuje pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 14 czerwca 1994 r., co do tego, iż ten, kto podejmuje działalność publiczną, poddaje się osądowi innych osób i musi się liczyć z tym, że przedmiotem ich legitymowanego zainteresowania są także i takie okoliczności ze sfery jego życia prywatnego, które mają doniosłość dla wykonywania przyjętej roli społecznej²¹ ². Przekonujące wydaje się także stanowisko Sądu Apelacyjnego w Krakowie w wyroku z dnia 13 maja 1997 r., co do tego, iż nie ma żadnej racji normatywnej - również na gruncie art. 10 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - aby w razie postawienia, (ewentualnie postawienia i rozpowszechniania) w debacie politycznej nieprawdziwych zarzutów krytycznych, ograniczyć ochronę dóbr osobistych, wynikających z art 24 k.c. w odniesieniu do osób krytykowanych, które pełnią funkcje społeczne i polityczne. Podkreślono przy tym, w uzasadnieniu wspomnianego wyroku, że nieprawdziwe zarzuty krytyczne nie mają żadnej wartości zasługującej na ochronę - także wtedy, gdy pojawiają się w debacie politycznej².

Warto stwierdzić, iż wizerunek osoby powszechnie znanej w rozumieniu art 81 ust 2 pkt 1 dotyczy nie tylko sytuacji, w których ma miejsce wykonywanie przez taką osobę funkcji publicznych, lecz także wszystkie inne zdarzenia

^a I ACr 282/91, w. Dobra osobiste. Zbiór orzeczeń Sadu Apelacyjnego w KrafeoMr, opnie Gawlik. Zakamycze 1999. s. 129. 130.

I ACa 185/97, w: Debra osobiste, oprać. B. Gawlik, s. 232.