DSCF6499

184 Zofia Chyra-Rolicz

184 Zofia Chyra-Rolicz

ita

Szkoły Spółdzielczej w Warszawie, Natalia Lubowiecka —

nicząca Koła Kooperatystek w Łodzi, Maria Orsetii, Wanda Wawj^^

—    przewodnicząca Koła Kooperatystek w Warszawie, Maria Zalewą⁹

—    przewodnicząca Koła Kooperatystek w Radomiu. Przewodnie? ⁹ Rady została M. Orsetti, wiceprzewodniczącą — Zofia Bednarczyk a sekretarzem — Olena Hauboldowa. W skład zarządu weszły: M_arj_a Rapacka jako przewodnicząca, Wanda Radziejowska — zastępcy przewodniczącej, Janina Swięcicka^te sekretarz, Stanisława Perkowska

—    skarbnik oraz Władysława Pospieszyńska.

W odróżnieniu od innych organizacji deklarujących pracę gospody czo-społeczną i zainteresowanie spółdzielczością LKwP całkowicie i ^ łącznie zamierzała skupić swe starania na krzewieniu spółdzielczości i to przede wszystkim spółdzielczości spożywców jako dziedziny najbardziej masowej i przydatnej dla wszystkich niemal gospodarstw domowych. Jej celem statutowym było „rozwijanie idei spółdzielczej wśród kobiet pozyskanie ich do czynnej współpracy w ruchu spółdzielczym oraz doskonalenie gospodarstw domowych jako podstawowych komórek spółdzielczości”²⁵.

Pierwsze miesiące po zjeździe założycielskim LKwP były okresem wytężonej pracy organizacyjnej. O ile przed zjazdem działało zaledwie pięć kół, to 1 czerwca 1936 r. Liga liczyła ich już 43, a ponadto 9 sekcji przy kołach gospodyń wiejskich i 16 komitetów organizacyjnych będących zalążkami nowych kół. Zrzeszonych było już 2045 członkiń²⁶.

Liga powstawała przy pomocy i poparciu „Społem” Związku Spół- j dzielni Spożywców RP, ściśle też współpracowała ze Związkiem i Bankiem „Społem”. Szybko nawiązała współpracę z innymi centralnymi organizacjami spółdzielczymi: Związkiem Spółdzielni Rolniczych i Zaro-bkowo-Gospodarczych, Związkiem Rewizyjnym Spółdzielni Wojskowych oraz z Centralnym Towarzystwem Kółek i Organizacji Rolniczych, gdzie I zrzeszone były Koła Gospodyń Wiejskich. Przewidywano tworzenie sekcji I spółdzielczych w poszczególnych kołach. Z akcją propagandową Liga docierała do ośrodków junackich hufców pracy i do spółdzielni pracy. Szerzeniu propagandy służyć też miała współpraca z prasą spółdzielczą I i kobiecą oraz terenową. Współpracę taką podjęło sześć kół. LKwP wzięła też udział w wystawie spółdzielczości spożywców w Warszawie. Zwykle I miejscem kursów, odczytów i pokazów były świetlice, których w ciąga I

²⁵    Statut Ligi Kooperatystek w Polsce, Warszawa J937, s. 3.

²⁶    „Społem” 1936, nr 11/12, s. 58-59.

pierwszego półrocza utworzono 21; powstało też 13 biblioteczek i czytelni gromadzących głównie książki i czasopisma spółdzielcze. Oprócz kursów, odczytów i pokazów, integracji środowiska kooperatystek służyły także wieczornice, zabawy towarzyskie i wycieczki organizowane przez poszczególne koła. Propaganda spółdzielczości adresowana była przede wszystkim do kobiet i młodzieży, ukazując korzyści, jakie zyskać może rodzina. Na zasadach spółdzielczych dwa koła (w Łodzi i w Lidzie) organizowały letnika w Ustroniu, w Lidzie i nad Niemnem.

LKwP szybko, po formalnym utworzeniu, za sprawą Marii Orsetii nawiązała oficjalne kontakty międzynarodowe i przystąpiła do Międzynarodowej Ligi Kooperatystek (MLK). M. Orsetii, już jako przedstawicielka Ligi, wzięła udział w posiedzeniu egzekutywy MLK w lutym

1936 r.

Zapoczątkowana z dużą energią praca organizacyjna w LKwP spowodowała, że organizacja rozwijała się i wypełniała swe statutowe cele.

Tabela 1

Rezultaty działalności organizacyjnej LKwP

Źródło: // Centralny Zjazd Ligi Kooperatystek w Polsce; „Społem” 1938, nr 12, s. 34; III Centralny Zjazd Ligi Kooperatystek w Polsce, tamże, 1939, nr 11/12, s. 30; Z posiedzenia Rady „Społem", tamże, nr 3, s 25. Cyt. za; H. Bojas, Działalność kieleckiego Koła Kooperatystek, s. 35, tab. 1, maszynopis.

Wzrost liczby kół i liczby członkiń umożliwił rozwój akcji propagan-dowo-szkoleniowej, która zataczała coraz szersze kręgi. LKwP działała wśród kobiet o bardzo zróżnicowanych poglądach politycznych, w środowiskach inteligencji pracującej, gospodyń domowych oraz robotnic. Po II wojnie światowej określano ją krytycznie mianem organizacji drobno-mieszczańskiej. Właśnie w tym kręgu „kobiet od balii i rondla”szerzyła umiejętności racjonalnego nowoczesnego gospodarowania oraz propagowała oszczędność. Zjednywała kobiety dla spółdzielczości także poprzez swe oddziaływanie wychowawcze, poszerzała ich horyzonty umysłowe. Niektóre z kół, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach o niezbyt atrakcyjnym życiu kulturalnym, stanowiły żywe ośrodki życia towarzys-