DSCF6500

186 Zofia Chyra-Rolicz

kiego, propagandy spółdzielczej, nowoczesnego gospodarowania-, dki postępu cywilizacyjnego. Do wyróżniających się należały koła w°ł dzi, Lidzie, Częstochowie, Wierzbniku i w Kielcach¹.

Wielkie znaczenie dla krzewienia kooperacji przywiązywała

Tabela 2

Pokazy produktów spółdzielczych urządzonych przez LKwP

Okres	Liczba pokazów
XI 1935 — V 1937	486
V J 937 — V 1938	1169
V 1938 — VI 1939	961

Źródło: Działalność spółdzielcza kobiet..., s. 33; III Centralny Zjazd Ligi Kooperatystek w Polsce „Społem” 1939, nr 11/12, s. 30i n. Cyt. za H. Bojas, dz. cyt., s. 37, tab. 2.

akcji propagandowo-szkoleniowej. W samym tylko roku sprawozd ⁰ czym 1938/1939 odbyły się 42 kursy dla 1260 uczestniczek². ^

W pokazach urządzonych w ostatnim roku jawnej działalności LKwP wzięło ogółem udział 25 749 osób^{3 4}. Pracując na polu gospodarczym kooperatystki odniosły sukces, o jaki zabiegały od dawna organizacje kobiece. Śladem dawnych wzorów z Austro-Węgier, gdzie organizacje kobiece dopuszczano do państwowej polityki aprowizacyjnej, dwie przedstawicielki Ligi weszły w Warszawie do Miejskiego Zakładu Aprowiza-cyjnego, a jedna do Komitetu Żywnościowego przy Ministerstwie Rolnictwa w celu organizowania aprowizacji kraju na zasadach spółdzielczych³¹¹.

Kooperatystki włączyły się również w propagowaną szeroko przez organizacje kobiece akcję nauki oszczędności i prowadzenia rachunkowości domowej. Głosiły wszakże hasło zerwania z zakupami na kredyt i zadłużaniem się setek tysięcy rodzin u prywatnych sklepikarzy. Liga namawiała do gromadzenia oszczędności członkiń i ich rodzin w Banku „Społem”; do lokowania kapitałów w spółdzielczym banku zachęcano także instytucje społeczne.

Tabela 3

Rezultaty akcji jednania wkładców do Banku „Społem” prowadzonej przez LKwP

Okres	Ilość zjednanych wkładów
XI 1935 — V 1937	- —
V 1937 — 1938	248
1938 — VI 1939	733

Źródło: Jak w tabeli 2, cyt, za: H. Bojas, Działalność kieleckiego Koła..., s. 39, tab. 3.

W swej szeroko zakrojonej akcji propagandowo-wychowawczej LKwP korzystała z prasy i możliwości publikacji „Społem” ZSS RP. Liga wydawała własny biuletyn-dwumiesięcznik, a w 1939 r. rozpoczęła ukazywać się „Spółdzielczym” (pod redakcją Marii Kleindlenst-Klonowskiej). Publikacje członkiń Ligi często gościły na łamach „Społem” i „Spólnoty”.

0 docenianiu znaczenia spółdzielczej działalności kobiet świadczyło wybieranie ich do władz towarzystw krzewiących spółdzielczość. W 1936 r. do rady Towarzystwa Popierania Kooperacji Pracy wybrano na lata 1935-1936 Jadwigę Poczętowską i Marię Sierakowską⁵. W następnym roku do Rady Nadzorczej Towarzystwa Kooperatystów weszła Janina Święcicka⁶.

Wprawdzie głównym terenem działalności Ligi było miasto, lecz podejmowano także próby dotarcia na wieś, kiedy „Społem” zaczęło tworzyć spółdzielnie spożywców w środowisku wiejskim⁷. Liga utrzymywała współpracę z Centralnym Towarzystwem Kółek i Organizacji Rolniczych, w którym zrzeszone były koła gospodyń wiejskich, prowadzące pracę oświatowo-wychowawczą wśród kobiet. W styczniu 1937 r. w So-bieszyniu z inicjatywy Ligi zorganizowano centralny kurs spółdzielczy dla instruktorek powiatowych tych kół. Liga nawiązała też kontakty z organizacjami młodzieżowymi: ZMW RP „Wici” i Centralnym Związkiem Młodzieży Wsi „Siew”. Związek Spółdzielni Rolniczych i Zarobkowo--Gospodarczych z zainteresowaniem obserwował rozwój i rezultaty działalności Ligi, zamierzając również rozwijać pracę wśród kobiet wiejskich. Wzorem „Społem” planował on zorganizowanie w kraju sieci referatów spółdzielczej pracy wśród kobiet, rozesłał nawet ankietę do oddziałów

1

   Liga Kooperatystek, „Społem” 1938, nr 10, s. 20.

2

   Działalność spółdzielcza kobiet..., s. 34.

3

   Tamże, s. 33.

4

   Działalność spółdzielcza kobiet..., s. 34.

5

   Towarzystwo Popierania Kooperacji Pracy, „Spółdzielczość Pracy” 1935, z 3, s. 29.

6

   Z Towarzystwem Kooperatystów, „Spólnota Pracy” 1936, nr 22, s. 24.

7

   W. Rusiński, Zarys historii polskiego ruchu spółdzielczego, cz. II: 1918-1939, Warszawa 1980, s. 231-232.