Rjc. L Legnica. Kościół S5. Piotra i Pawła (ok. 1328—1390) — plan. (Wg H. Zieglera) Skala oklM
pedla
dobuc
te roi
w ksi
tym ;
wie.
mistE
z mu
Jajem
senil
nion:
kośd
Klau cioła rata z óa mej
pom
pień
małe się 1 niać <
prai
mist
nycl
prze
chai
stosi
głÓV
terii 1). 1 „gru giczi maw WSI]
bud(
1
którj wyd glast żebej wier wiąz i jej nia i wyra rytm jedne czyni (ryc.
rakterystyczne zbieżności właśnie w zakresie na to, że wszystkie trzy reprezentują tę samą sklepień o przęsłach trójkątnych i pewnej od- odmianę — sieć jednorodną, powstałą z ewo-miany gwiaździstych. Niniejszy artykuł śnie- lucji wzbogaconego krzyżowego układu żeber, rza do wykazania, że również pierwsze reali- Odmiana ta wywodzi się wprawdzie z zachód-zacje późnogotyćkich sklepień sieciowych są w nioeuropejskich wzorców starszych od sieci Małopolsce — ściśle: w Krakowie — i na Śląsku z dwu par żeber równoległych, rozpowsiech-zbieżne, zarówno w czasie, jak też w formie nionej przez Parł era i jego warsztat, w pne-rozwiązania. Trzy budowle w obecnych grani- ciwieństwie wszakże do tych drugich sklepie-cach Polski zachowały najwcześniej założone — nie sieciowe jednorodne przyjęło się szerzej, tak i to na znacznej przestrzeni głównego wnętrza w Polsce, jak i w całej środkowej Europie de-kościoła — sklepienia sieciowe: nawa główna piero pod koniec XV w. i dlatego zapewne uzna-kościoła parafialnego SŚ. Piotra i Pawła w Leg- wane było dotąd za późniejsze, nicy (1386—1390), prezbiterium kościoła parafialnego Św. Andrzeja w Środzie Śląskiej (ok. 2. Sklepienie nawy głównej kościoła & 1390 r.) i prezbiterium dominikańskiego koś- Piotra i Pawła w Legnicy ma dokładną i wia-cioła św. Trójcy w Krakowie (ok. 1400—1408). rygodną metrykę. Przebudowa starszej świą1
Z pierwszej ćwierci XV w. zachowało się po- tyni na tym miejsc u, rozpoczęta ok. 1328 r.s nadto na Śląsku kilka jeszcze przykładów skle- trwała do ok. 1390 r. i przebiegała w trzech pień sieciowych i gwiaździsto-sieciowych, zrea- głównych etapach, określonych — zarówno co fizowanych w mniejszej skali, przeważnie w do zakresu prac; jak i wykonawców osob1 kaplicach i przybudówkach kościelnych; w dru- nymi umowami. Umowa z budowniczym Wi-giej ćwierci tego stulecia wzniesiono je w paru landem z 1333 r. przewidywała wykonanie rou-wiejskich kościołach Małopolski. rów kapitalnych aż po dach, filarów, portali
Sklepienia w Legnicy, Środzie Śląskiej iw i okien — z wyłączeniem sklepień i wsporni1 Krakowie należy rozpatrywać łącznie nie tylko ków; poświęcenie trzech ołtarzy w 1341 r. M1 ze względu na czas ich powstania, lecz z uwagi myka ten etap budowlany. Faza następna przy"
4
l
6 i
3 Pożar w 1338 r., wbrew sądom Lutseha, uszko- Liegnitz im Mitteialter, Mitteilungen des Geschichts- rukno
datł nie kościół &S. Piotra i Pawła, lecz sąsiedni — und Altertum-Vereins fur di1 Stadt Liegnitz, 1 (1401" zatem
Mariacki — por.: Hans Łutsch. Verzeichnis der 1905). s. 35 <nn.; Fritz P/eiffer, Der Neubau det trafnie
Kunsldenkmdler der Provinz ScKlesien. Bd. Iii, Bros- Peterskirche zu Liegnitz im 14. Jahrhundert. It>ideo>,
lnu iaai, &. 308; Arnold Zum Winkę I, Di1 Stadt 8 (1920—21), s. 102.