IV<£ UUUOgUi - W/Wiww
Tabela 3-III. Zawartość wody. składników organicznych i nieorganicznych w organizmach /wwng^ i roślinnych
Składnik (średnio) |
Orgar zwierzęcy (%) |
izm roślinny (%) |
Woda |
60.0 |
73,0 |
Substancje nieorganiczne |
4.3 |
2,5 |
Substancje organiczne: |
35,7 |
22.5 |
w tym: cukry |
6,2 |
18.0 |
tłuszcze |
11,7 |
0.5 |
białka |
17.8 |
4,0 |
Woda stanowi rozpuszczalnik większości związków organicznych i nieorganicznych. W nitj też zachodzi większość reakcji chemicznych. W wodzie rozpuszczają się produkty przemiany malm i wraz z wodą usuwane są na zewnątrz. Pochłania ona duże ilości ciepła podczas parowania (etyl przy przechodzeniu ze stanu ciekłego w stan gazowy), co umożliwia utratę nadmiaru ciepła poprzer wyparowywanie wody (na przykład poprzez pocenie się). Woda ma wysoką pojemność cieplni),to oznacza, że pochłania dużą ilość ciepła bez zmiany swej temperatury i chroni to komórki przed nagłymi zmianami termicznymi. Duża pojemność cieplna i małe przewodnictwo właściwe ciepli charakterystyczne dla tego płynu, umożliwiają równomierne rozprowadzanie ciepła przez płyny tkankowe do wszystkich narządów i komórek ciała. Wreszcie w środowisku wodnym tarcie jest minimalne - a zatem woda stanowi „smar” w tych wszystkich strukturach, gdzie zachodzi tarcie jednego narządu o drugi.
3.1.2. Węglowodany
Węglowodany (sacharydy. cukry) zawdzięczają swą nazwę temu. że w ogólnym wzorzecukria C,( H jO) stosunek liczby atomów wodoru i tlenu jest taki jak w wodzie. Nazwy chemiczne większości węglowodanów mają końcówkę ..-oza". Cukry są albo wielowodorowymi hydroksyaldchydami (np glukoza), albo wiclowodorotlenowymi hydroksyketonami (np. fruktoza - ryc. 3-4). Dzielimy jem cukry proste czyli monosacharvdv i na cukry złożone (wielocukry. polisacharydy).
Znamy cukry proste o liczbie atomów węgla od 2 do 7. Cukry o dwóch atomach węgla nazywano hiozami. o trzech atomach to triozy. o czterech - tetrozy. o pięciu atomach węgla - pentozy. o sześciu heksozy i o siedmiu - heplozy. Monosacharydy występują najczęściej w postaci cyklicznej, tz* półacetalowej - cukier taki może występować w dwóch postaciach o różnych skręcalnoścud optycznych, oznaczonych alfa i beta (ryc. 3-5).
H i |
H |
l c=o |
H— C—OM |
M-C—OH |
C«saO |
O—i—H |
HO— i— H |
H—Ć—OH |
H jj ol| |
H—i—OM |
H-O^OH |
H—C—OM H |
H—C—OH |
1 H | |
glukoza |
fruktoza |
Ryc 3 4 Wzory strukturalne nldozy (glukoza) i kclozy (fruktoza)
CH.OH
M OH
a •<)(♦) glukoza
P-DfOfllUtoni zapis wzoni w uraśM
Ryc. 3 - 5. O- i 0-półacetalowej