DSCN6120 (Kopiowanie)

m *"■ sywyc*

W Przyrodzie ''"j^ięks/caiaczcnic ma kilka monosacharydów. Spośród ttio-/. wymienić należy elddmLlteto O wzorze C,H,0, (CHO-HCOll-CHjOH). Pcn.ozami saryhoza. dcok»vrvboz_a (ryc. 3-6). będące składnikami kwasów nukleinowych. Spośród heksoz wymienić należy glukozę. fniKWZS ■ galaktoza (ryc. 3-7). Glukoza jest monosucharydcm, który w największej ilości występuje w organizmie człowieka. Pozostałe cukry proste są w wątrobie przekształcane w glukozą. Stanowi otul główny materiał energodajny dla komórek, toteż, organizm utrzymuje jej stały poziom we krwi, oscylujący wokół wartości 0,1%. Gdy ilość glukozy we krwi się obniża, jest ona mobilizowana z wątroby poprzez rozkład zmagazynowanego tam clikogenu (proces glikogenolizw). Zjawiska te są przeważnie regulowane na drodze skomplikowanych mechanizmów fizjologicznych, z zaangażowaniem układu nerwowego i hormonalnego.

S

s

Ni

**

%

s

^:js

glukoza

galakloza

pentozy    hakaozy

numeracja atomów węcja

CH0H    CHpH

H

lyboza 2-deotrsyryboza

fruktoza (truktopiranoza, w stanie wolnym)

fruktoza

(huktoluianoza.

(w tormie związanej)

Iow

zości

i(rf

jem

01

jści"

,0

Ryc. 3 - 6. Porównanie budowy penlozy i heksozy oraz    Ryc. 3 - 7. Budowa najważniejszych heksoz

wzory strukturalne rybozy i dcoksyrybozy

rząsjeęyiri monosacharydów wiążą się w większe jednostki, w wielocukry. Wyróżniamy wśród nichnliyosacharydy far, oligos-mały) składające się z niewielu cukrów prostych oraz polisacharydy (gr. polys - wielki) zbudowane z wielu cząsteczek monosacharydów. Spośród oligosacharydów z dwóch cząsteczek cukru prostego (disacharyd) zbudowana jest rn.in. sąęhąjozą, składająca się z glukozy i fruktozy (ryc. 3-8). Wydobywana jest z buraków cukrowych lub trzciny cukrowej i stanowi spożywany przez nas cukier; w roślinach jest głównym cukrem ..transportowym''. Maltoza (ryc. 3-8) zbudowana jest z dwóch cząsteczek glukozy połączonych wiązaniem alfa-glikozydowym, celobioza-zdwńch molekuł glukozy połączonych wiązaniem beta-glikozydowym. zaś laktoza, czyli cukier mleczny jest disacharydem powstałym przez połączenie glukozy i galaktozy (ryc. 3-8).

•to.}.

'hofagic

*• Pisacharydy ważne ^ałet" punktu widzenia

maltoza

laktoza

sacharoz*