DSCN6129 (Kopiowanie)

Spośród lipidów występujących w przyrodzie wymienić należy tłuszcze (estry kwasów tłuszczowych i glicerolu). Proslaglanilyny fosfolipidy

of"

11

sterydy.

Tłuszcze Właściwe mają różną temperaturę topnienia, a zatem w organizmie występować nu* w stanic stałym <np. łój. smalec) bądź ciekłym (np. oliwa z oliwek, tran). Zbudowane są(ryc. 3-|; z glicerolu i kwasów tłuszczowych należą zatem do glicerydów. Glicerol może tworzyć wiąa* estrowe z jedną, dwiema bądź trzema cząsteczkami kwasów tłuszczowych mówimy zatem o csii# mono- di- i triacylogliccrolowych („acyl" oznacza fragment kwasu tłuszczowego, me zaleca* używania dawnych nazw: jedno-, di- i trójgliccrydy). Większość tłuszczów właściwych to Iriesuj

przy czym różnice między tłuszczami zależą od rodzajów kwasów tłuszczowych, wchodząc# w ich skład. _;_ą

e*

(Pł>-!

4*

Ryc. 3 - 17. Cząsteczka tłuszczu - estru glicerolu (a) z trzema cząsteczkami kwasu oktodekanowego czyli stearynowego (b)

ICtW-CH,

pm

pG⁽ pros pfil

ZW«

ipff

wsu

'1

Hjyiiyy tłuszczowe są związkami o długich łańcuchach złożonych z atomów węgla, zawierają# na jednym końcu grupę karboksylową (-COOH). Wszystkie występujące w przyrodzie kwa tłuszczowe mają parzystą liczbę atomów węgla, przy czym te. które posiadają podwójne wiązas nazywamy „nienasyconymi”, zaś w przypadku wszystkich pojedynczych wiązań pomiędzy alomzc węgla mówimy o tzw. tłuszczach „nasyconych”. Kwasy „nienasycone” mają niższą tempmtn topnienia, stąd tworzone przez nic tłuszcze są przeważnie płynne. Występują w największej liczłk w organizmach roślinnych.

Tabela 3-V przedstawia najważniejsze biologicznie kwasy tłuszczowe i ich nomenklaturę. Tabela 3-V. Kwasy tłuszczowe będące najczęstszymi składnikami tłuszczowców zwierzęcych i roślinnych

Ryc.

kwa

Pfóś

Nazwa systematyczna	Wzór
Kwas heksanowy Kwas oktanowy Kwas dekanowy Kwas dodekanowy Kwas tetiadekanowy Kwas heksadekanowy Kwas oktadekanowy Kwas dokosanowy Kwas tetrakozanowy	CH,(GHj)4C00H CH,(CH2)tCOOH CH,(CH2),COOH CH,(CHj)10COOH CHj(CHj)12COOH CH,(CH2)‘cOOH CHj(CH2)ltCOOH CH^CH^COOH CH,(CH,)„COOH	kwas kapronowy kwas kaprylowy kwas kaprynowy kwas laurynowy kwas mirystynowy kwas palmitynowy kwas stearynowy kwas behenowy kwas lignocerynowy
Kwasy tłuszczowe z obecnymi podwójnymi wiązaniami
Kwas 9-heksadecenowy K was cis-9-oktadecenowy Kwas cis,ćis-9,12- o kładek adieno wy Kwas 5,8,11,14-ikozatelraenowy	c,.h10o2 CltH„02	kwas palamitoleinowy kwas olejowy kwas linolowy kwas arachidonowy

lek,

^<X*₃

"'k ¹ k

Ssj

li