inK-ileEiKanym. Ten oslatni umożliwia również obliczenie tzw. śifcliei masy żywych organizmy ! i komórek. Mikroskop polaryzacyjny wykrywa snheianrjp Hwiilnmne (anizotropowe) w komóriart! j i do czasu wynalezienia mikroskopu elektronowego dawał największe możliwości badaai) | najsubtelniejszych elementów komórek. Obok mikroskopu elektronowego transmisyjnego (w któiyg | wiązka elektronów przechodzi przez odpowiednio przygotowany i zakontrastowany preparat) stosajc; się dziś mikroskopy elektronowe skanningowe. W tym przypadku elektrony odbijają się oj { powierzchni badanego przedmiotu i - odpowiednio wychwytywane - dają jego przestrzenny obij; i na ekranie. W mikroskopie rentgenowskim analizuje się obraz powstały przez ugięcie promiaj i Roentgena przechodzących przez struktury (zwłaszcza krystaliczne).
We współczesnej mikroskopii coraz większe znaczenie odgrywa komputerowa analiza obranj Umożliwia ona „wydobycie” z oglądanych przedmiotów szczegółów niewidocznych gołym okien, ''
4.1.2. Inne techniki stosowane w cytologii
Rozwój mikroskopii umożliwił rozszerzenie zakresu metod badania komórek. Coraz doskonała poznanie istoty reakcji barwnych umożliwiło powstaniecytochemii i histochemii - których zadania jest wykrywanie związków chemicznych (np. kwasów nukleinowych, tłuszczów, cukrów, białek) w komórkach i tkankach. Gałęzią tych nauk jest oytoenzymologia. wykrywająca rozmieszczenie f poszczególnych enzymów.
Metody cytochemiczne dają szczególnie dużo informacji przy porównaniu ich wyników z wynikaa innych badań biochemicznych, w których określa się ilość i strukturę poszczególnych cząsteczek chemicznych budujących komórki, a także ich wzajemne zależności (procesy metaboliczne).
Metody biochemiczne z cvtochemicznvmi łączy cytochcmia ilościowa czyli cytofotnmeim umożliwia ona nie tylko zbadanie rozmieszczenia danego związku chemicznego, ale również określenie jego ilości. Poszczególne fragmenty komórki można do badań biochemicznych do* precyzyjnie rozdzielić, stosując ich homogenizacje (rozbicie na mniejsze cząstki, np. w wyniku działaś ultradźwięków), a następnie wirowanie w gradiencie steżeń (np. cukru). W zależności od swego ciężaru poszczególne struktury układają się w różnych frakcjach w probówce. Rozdzielanie poszczególnych cząsteczek (np. białek lub kwasów nukleinowych) umożliwiają metodyelektrofccffl Żelflffijfj i chromatografii kolumnowej.
Kyc. 4 • 2, Komórki zwierane. Mikrofotografia skrawka tarczycy Świnki morskiej, barwionego mci. wg VUIk«' ‘ pow 640 « (pot, Jacek IJanowski)