DSCN6261 (Kopiowanie)

Zespól wszystkich genów w komórce danego osobnika _określany Jest jako genotyp

wytworzenia długiej sierści w jednym, a krótkiej — w drugim chromosomie. Geny warunkujące

Jeżeli gen wyobrazimy sobie jako fragment łańcucha DNA. kodujący powstanie określonego polipeptydu, to możemy sobie również wyobrazić chromosom jako zbudowany z łańcuszka genów uszeregowanych liniowo. Każdy gen - podobnie jak koralik w łańcuszku — zajmuje określone miejsce, zwane z łaciny lotus (liczba mnoga: loci). Jak pamiętamy, w większości komórek roślin i zwierząt chromosomy występują parami (porównaj rozdz. 4.3.2. i 4.3.3. - o podziałach komórki). A zatem określonemu loeus w jednym chromosomie odpowiada „równoległe” miejsce w drugim chromosomie homologicznym; występuje w nim też pewien odcinek DNA, a więc pewien gen. W obu równoległych” genach może być zakodowana odmienna informacja, na przykład: ..polecenie”

przeciwstawne cechy nazywamy allelami (allclomorfami).

Jeżeli w komórce występują dwa różne alicie dla danej cechy, a fenotyp wykazuje tylko jedną

w symbolicznym zapisie oznaczamy dużą literą (por. ryc. 6-16). Drugi al lei jest zatem recesvwnv (czyli

epuiacy) i symbolicznie oznacza się go małą literą alfabetu.

Cecha recesywna ujawni się tylko wówczas, gdy w komórce wystąpią dwa jednakowe allele reccsywne.

alfabetu, lecz — aby podkreślić różnice — z dodatkowymi literami u góry. Wystąpienie w komórce dwóch równorzędnych alleli powoduje ujawnienie się cechy pośredniej między dwiema cechami kodowanymi przez te geny (ryc. 6-18, 6-19).

W procesie wytwarzania gamet geny rozdzielają się (następuje ich segregacja), a w procesie powstawania zygoty gen z gamety męskiej „dołącza” do genu z gamety żeńskiej. Możemy ten proces przedstawić graficznie, stosując symbole literowe dla genów i układamy wówczas tzw.

elementem badań genetycznych jest zebranie wywiadu rodzinnego, na podstawie którego staramy się odtworzyć tzw. drzewo rodowe.

6.4. Chromosomy

się szeregiem barwników, głównie zasadowych (np. hematoksyliną). Dziś wiemy, że struktury te to

W czasie podziału mitotycznego łub mejotyczncgo komórki (por. rozdz. 4.3.) jądro zanika, a zawarta w nim chromatyna zmienia swą dotychczasową organizację, przekształcając się w chromosomy, (porównaj ryc. 4-17,4-18,4-20). Chromosomy (gr.: chromos — barwny, so/na — ciało) łatwo wybarwiają

podstawowy składnik jądra (lub nukleoidu). W okresie popodziałowym część materiału, z którego zbudowany jest chromosom, ulega rozwinięciu, by na matrycy zawartych tam genów mógł zrealizować się proces transkrypcji prowadzący do syntezy niezbędnych białek - por. rozdz. 5.3.2. oraz ryciny

545.5-51,5-62.

Dlatego też struktura chromosomów w jądrze popodziałowym jest bardzo różna i wciąż ulega OBunom.

Natomiast dość dobrze możemy zaobserwować chromosomy podczas podziału komórki, zwłaszcza w meta fazie. Ulegają one wówczas bardzo znacznemu skręceniu i skróceniu: np. cząsteczka DNA o długości ok. 2 cm (ale bardzo wiotka) upakowana zostaje w twór o długości kilku mikrometrów, laki „pakunek” wytwarzany jest na czas transportu, a więc wędrówki do komórek potomnych.