Ryc. 5 - 45. Biosynteza białka w komórce Ryc. 5 - 46. Przebieg procesu translacji (opis w tekście), bakteryjnej (schemat). Procesy transkrypcji E - cząsteczka przenośnika energii (GTP); n, n+1n+8 - kolejne
i translacji następują wkrótce po sobie. Frag- kodony łańcucha mRNA, do których dołączają się cząsteczki ment „powiększony” (w kółku w dolnej części tRNA z aminokwasami. Aminokwasy oznaczono symbolami
ryciny) ilustruje komplemcntamość tworzenia graficznymi (gwiazdki, kółka itp.). Przedstawiono małą i dużą łańcucha mRNA na matrycy DNA (JD). podjednostkę rybosomu (JD).
Znajdujący się w cytoplazmie mRNA łączy się z częścią rybosomu, z jego tzw. małą podjednostką (ryc. 5-46). Połączenie to następuje zawsze od końca 5 łańcucha polinukleotydowego mRNA. Konkretnie, ma ono miejsce tam, gdzie któryś z kodonów bezsensownych (UGA, UAG lub UAA) poprzedza kodon AUG kodujący metioninę. W tym właśnie miejscu do kodonu AUG przyłączona
rybosomu wiąże się wysokoenergetyczna cząsteczka GTP (guanozynotrifosforanu).
Model cząsteczki tRNA przedstawiono na ryc. 5-47. Prezentowany tu tRNA zbudowany jest z łańcucha nukleotydów miejscami połączonego ze sobą, miejscami zaś rozdzielonego. W ten sposób przedstawiona cząsteczka tRNA posiada cztery ramiona, z których każde odgrywa odmienną, a zarazem ważną rolę.
Do końca 3' (który u wszystkich cząsteczek tRNA kończy się zawsze tą samą trójką nukleotydów: -G-C-A) przyłączony zostaje aminokwas. Model na ryc. 5-47 przedstawia cząsteczkę tRNA transportującego alaninę. O tym, że w danym przypadku właśnie alanina będzie przyłączona aminokwasem, decyduje ramię rozpoznające enzym syntetaze aminoacylowa. Enzym ten jest inny dla każdego aminokwasu, a zatem bardzo specyficzny: znane dziś synteta/y aminoacylowe oznaczamy w nomenklaturze międzynarodowej numerami od 6.1.1.1 do 6.1.1.22. W obecności lego enzymu aminokwas zostaje przyłączony do tRNA i odbywa się to kosztem rozłożenia jednej cząsteczki ATP, jak przedstawiono na ryc. 5-48.
Z kolei trzecie ramię tRNA (ryc. 5-47) zawiera tzw. antykodop trójkę nukleotydów przyłączających się do kodonu mRN A (na ryc. 547 do kodonu G-C-C\ który o/nac/a alunmę).
I wreszcie czwarte ramię łączy się / rybusumcm.W rzeczywistości przedstaw iony na ryc 5-41 IftNA me ieil płaski, lecz ma skomplikowany układ przestrzelmy, umożliwiający dotkoitak