19
Tabela 7-tII. Proponowana klasyfikacją isto, żywych
Królestwo: Gcnoforowc albo Bezjądrowe (Prokarionty)
Królestwo: Pierwotniaki Królestwo: Gizyby Królestwo: Rośliny Królestwo: Zwierzęta
Dokonamy obecnie przeglądu systematycznego świata żywych oiganizmów. Zęby jednak nic powielać materiału zawartego w innych podręcznikach (a zazwyczaj przedstawionego lepiej, niżbym ja to potrafił), w naszej "wędrówce po grupach organizmów” kierować się będziemy dwiema głównymi zasadami:
1. Na początku każdego punktu (a więc przed szczegółowym omówieniem dużej grupy systematycznej) podana zostanie krótka charakterystyka grupy. Będzie ona zawarta w ramce koloru szarego.
2. Przyszłych studentów medycyny (a z czasem lekarzy) szczególnie muszą interesować zagadnienia medyczne. Dlatego też w informacjach o poszczególnych organizmach skoncentrujemy się głównie na danych interesujących z punktu widzenia medycyny. Proszę się nie zrażać tym, że pisząc o bakteriach, grzybach itp. będę podawał nazwy chorób przez nie wywołanych; że niektóre z tych chorób będą omówione, inne tylko nazwane. Do chorób człowieka wrócimy jeszcze później, w odrębnym rozdziale, po zapoznaniu się z budową i czynnościami ludzkiego organizmu.
73.1. Królestwo: Genoforowe (albo Prokarionty)
Regnum: Prokaryota
Królestwo to tworzą małe organizmy jednokomórkowe, zawierające DNA w postaci nukleoidu, nie posiadające organeli komórkowych takich jak mitochondria, plastydy, lizosomy, struktury Golgiego. Prokarionty rozmnażają się przez podział, lecz nie stanowi on typowej mitozy. Nie występuje też mejoza. Organizmy te albo w ogóle nie rozmnażają się płciowo (lecz jedynie wegetatywnie), albo też rozród “płciowy" zachodzi pod postacią transformacji, transdukcji bądź koniugacji. Mogą tworzyć kolonie.
Mikroskopijne organizmy prokariotyczne są niemal wszechobecne na Ziemi, a zarazem są bardzo zróżnicowane pod względem budowy i trybu życia. Najprostsze z nich przypominają wirusy i są wyłącznie pasożytami. Stanowią zatem jak gdyby pomost pomiędzy wirusami a bakteriami. Sinice - które też są organizmami prokariotycznymi -przez długi czas zaliczano do roślin.
Główne różnice w budowie i czynnościach komórki prokariotycznej i komórki eukariotycznej ilustruje tabela 7-IV.
Królestwo Prokariontów dzielimy na dwie gromady: bakterie (Bacteria) i sinice (Cyanophyta lub Cyanobacleria). Niektórzy systematycy wyodrębniają z bakterii protobakterie (d rchaebacteriae) w oddzielną gromadę, a nawet - w odrębne królestwo. Jest to jednak sprawa dość szczegółowa, me poparta wystarczająco przekonywującymi argumentami i - jak sądzę - nie mająca większego znaczenia dla nauk medycznych.