DSCN6360 (Kopiowanie)

7. Przegląd świata Istot żywych I Ich klasyfikacja 5J

Tabela 7-X. Klasyfikacja taksonomiczna Królestwa Jednokomórkowych

Królestwo: Jednokomórkowe (Protista)

Gromada: pierwotniaki (Protozoa)

Klasa: orzęski (Cilliata)

Klasa: sporowcc (Sporozoa)

Klasa: sporowce parzydełkowe (Cnidosporidia)

Klasa: korzenionóżki (Rhizopoda)

Klasa: promienionóżki (Aclinopoda)

Klasa: wiciowe e(Flagellata)

Gromada: euglcniny (Euglenophyla)

Gromada: chryzofity albo glony złociste (Clirysopltyla)

Klasa: zlotowiciowe (Chrysophyate)

Klasa: różnowiciowe (Xaniophycae)

Klasa: okrzemki (Bacillariopliycae)

Gromada: tobołki (Pyrrophyta)

Klasa: bnizdnice (Dinoflagellatae)

Klasa: kryptomonadowe (Cryptophycae)

Gromada: zielenice (Chlorophyta)

Klasa: zielenice właściwe (Chlorophycae)

Klasa: sprzężnice (Coijugalophycae)

Klasa: ramienice (Charophycae)

Gromada: brunatnieć (Phaeophyta)

Gromada: krasnorosty (Rhodophyta)

Nic więc dziwnego, że ściana jest dobrym rozwiązaniem dla organizmów autotroficznych, które potrafią wytwarzać związki organiczne z nieorganicznych. Do autotrofii niezbędna jest jednak obecność barwników asymilacyjnych, toteż większość Protów określanych niegdyś mianem glonów posiada chromatofory zawierające te barwniki.

Jednak sztywny “pancerz” otaczający ze wszech stron komórkę uniemożliwia pochłanianie większych drobin, na przykład innych mikroorganizmów (dajmy na to - fagocytozę bakterii).

A taki sposób odżywiania jest podstawowy dla jednokomórkowców heterotroficznych. Dlatego też Protista cudzożywne rozwiązały problem nadmiaru wody w inny sposób - poprzez jej ciągle usuwanie. Posiada ją one wodniczki tętniące, które wypełniają się przenikającą do nich wodą i po osiągnięciu maksymalnych rozmiarów - kurczą się. Skurcz wodniczki wypycha wodę z komórki na zewnątrz poprzez system kanalików cytoplazmatycznych. “Przy okazji” usuwane są rozpuszczone w wodzie produkty przemiany materii. Jednokomórkowce żyjące w słonych wodach, a także pasożytujące w płynach tkankowych i komórkach, nie posiadają wodniczek tętniących, ponieważ znajdują się w równowadze osmotycznej z otoczeniem.

Większość jednokomórkowców heterotroficznych musi aktywnie poruszać się. aby odnaleźć pokarm. Posiadają one najczęściej tzęski lub wici. Wić - która rozwija się z centrali - zbudowana jest z 11 włókicnek (z kurczliwych białek - tubuliny, aktynomiozyny lub tp.), przy czym 2 z nich stanowią rdzeń, zaś 9 ułożonych jest obwodowo (porównaj też rozdz. 4). Podobnie zbudowane są rzęski. Rzęski i wici wyrastają z ciałek oodstawnych. które regulują ruch zaopatrywanych przez siebie otganeli. Wić, zazwyczaj umieszczona z przodu ciała, wykonuje biczujący ruch, przesuwając ciało pierwotniaka ku przodowi. Ruchy rzęsek są skoordynowane, umożliwiając nich postępowo-obrotowy, ale leż zatrzymanie się, zawracanie, skręcanie, cofanie. Koordynacja ruchu rzęsek jest możliwa dzięki systemowi wewnątrzpUzmatycznych włókicnek -neurałibryli- które przenoszą podniety. Natomiast u pełzaków nic posiadających wici ani rzęsek - ruch odbywa się dzięki zmianom kształtu komórki, wysuwaniu pipypóżek (pscudopodiów) i przelewaniu cytoplazmy: zasadniczą rolę w tym pełzaniu pełnią cłcment) cytoszkiclctu: umieszczone pod Moną komórkową kurczliwe włók lenka białkowe