7. Przegląd świata istot żywych i ich klasyfikacja 47
szkól średnich i podstawowych. Wybierając się na grzyby trzeba je dobrze znać - główna zasada grzybobrania to zakaz zbierania grzybów, co do których nie ma się całkowitej pewności, że są jadalne. Po drugie - żadnych grzybów nie wolno jeść na surowo. Nie wolno zbierać grzybów zgniłych i spleśniałych (pamiętajmy, że szereg gatunków pleśni wytwarza toksyny), nie należy też spożywać owocników starych. Prawidłowy sposób zbierania grzybów polega na tym, iż grzyb ujmujemy w dolnej części trzonu i wykręcamy. Nic należy obcinać trzonków nożem - po pierwsze, w glebie pozostaje wówczas fragment trzonu (można przegapić charakterystyczną cechę, np. obłonioną “bulwę” muchomora - ryc. 7-25 i 7-27). Po drugie, pozostawiony fragment owocnika może stanowić drogę dla wniknięcia pasożytów, które zniszczą całą grzybnię.
Objawy zatrucia grzybami mogą różnie przebiegać, w zależności od gatunku grzyba, jego ilości, wrażliwości jedzącego itp. Zazwyczaj jako pierwsze pojawiają się obławy zatrucia pokarmowego: bóle brzucha (reakcja alarmowa organizmu na wniknięcie trucizny), wymioty i biegunka (usuwanie trucizny z przewodu pokarmowego). W przypadku muchomora sromotnikowego objawy te mogą wystąpić późno, po 8, a nawet 24-48 godzinach od spożycia; wówczas toksyny krążą już we krwi lub związane są z tkankami. Podejrzenie zatrucia grzybami powinno spowodować natychmiastową interwencję lekarską; należy też zabezpieczyć resztki grzybów (a także treść wymiotów, by móc przeprowadzić badanie zarodników) celem rozpoznania gatunku, który spowodował zatrucie. Zasady pierwszej pomocy w przypadkach zatrucia grzybami (a także trującymi roślinami) przedstawia tabela 7-IX.
Tabela 7-IX. Postępowanie w zatruciach trującymi grzybami i roślinami na miejscu wypadku (pierwsza pomoc)
Należy: |
Nie wolno w żadnym przypadku: |
1. Ustalić gatunek grzyba (rośliny) spożytego przez zatrutego. 2. W razie wątpliwości co do rodzaju trucizny dowiedzieć się o miejsce, w którym nastąpiło zatrucie. 3. W przypadku doustnego zażycia trucizny spowodować wymioty: - przez podrażenienie gardła palcem lub łyżeczką, - przez podanie do wypicia ciepłej wody z solą (1 łyżka soli kuchennej na szklankę wody). 4. Przy wymiotach samoistnych u chorego nieprzytomnego ułożyć go na boku aby uniknąć dostania się wymiocin do układu oddechowego. 5. Jeżeli chory jest przytomny, można mu podać: - węgiel aktywowany, - zawiesinę z mąki. 6. Zapewnić bezpieczny transport (np. karetką pogotowia). 7. Dostarczyć do szpitala wraz z zatrutym: - grzyby (resztki potrawy), - roślinę lub lek roślinny. |
1. Zabrać zatrutego z miejsca wypadku nie usiłując znaleźć trucizny, która mogła spowodować zatrucie. 2. Zaniedbać zasięgnięcia informacji co do miejsca, skąd pochodziła substancja (roślina, grzyb) trująca. 3. Prowokować wymiotów u chorego - nieprzytomnego, - sennego (nie spełniającego poleceń), - mającego drgawki. 4. Pozostawiać nieprzytomnego wymiotującego bez opieki. 5. Podawać choremu leków (bez decyzji lekarzu), a także mleka, oleju rycynowego ani żadnych tłuszczów (ułatwiających wchłaniunie trucizn). 6. Przenosić ciężko zatrutego leżącego plasku na plecach. 7. Zaniedbać zabezpieczenia i dostarczenia do szpitala wszelkich czynników toksycznych, które mogły spowodować zatrucie. |