DSCN6444 (Kopiowanie)

crtla znajduje się wysuwalny ryjek, który u licznych gatunków zaopatrzony jest w wapienny kolec    I

i powiązane z nim gruczoły jadowe. Ryjek wyrzucany jest do przodu na zasadzie “pompy hydraulicznej , tzn. skurcz mięśni wywołuje wzrost ciśnienia płynu, zaś płyn - rozprzężając się -wypycha ryjek: wciąganie odbywa się w następstwie skurczu mięśni wewnętrznych. Funkcję szkieletu pełni u wstężnic - podobnie jak u wirków - parcnchyma.

U wstężniaków po raz pierwszy pojawia się całkowicie wykształcony przewód pokarmowy, zaopatrzony w dwa otwory. Otwór gębowy przechodzi w przełyk, którego kontynuacją jest jelito, zakończone otworem odbytowym, przez który usuwane sąniestrawione resztki pokarmowe. Układ wydalniczy wstężniaków jest protonefrydialny. U zwierząt tych po raz pierwszy pojawia się układ krążenia - na razie w postaci bardzo prymitywnej, bo składa się z trzech prostych, mięśniowych rur - naczyń krwionośnych, biegnących wzdłuż ciała i połączonych naczyniami poprzecznymi. Układ ten jest zamknięty. Naczyń włosowatych ani serca nie ma. W naczyniach, poruszana ich skurczami oraz ruchami ciała, krąży krew: w naczyniu grzbietowym ku przodowi ciała, w naczyniach bocznych ku tyłowi. Krew jest zazwyczaj bezbarwna, choć u niektórych gatunków zawiera hemoglobinę.

Układ nerwowy jest silniej scentralizowany niż u poprzednich grup zwierząt i składa się z dwóch zwojów nerwowych (zgrupowań komórek) w przedniej części ciała, połączonych pierścieniem okoloryjkowym. Od zwojów biegną wzdłuż ciała dwa pnie nerwowe.

Wstężniaki są rozdzielnopłciowe i zwykle jajorodne. Z jaj wylęgają się pływające larwy o nazwie pilidiunt.

7.4.63.4. Typ: Nicienie (Nematoda)

Nicienie w licznych układach systematycznych są zaliczane - jako gromada - do typuObleńców (Nemallielmintlws, Aschelminihes) - wraz z wrotkami, brzuchorzęskami, kolcogłowami i nitnikowcami. Pozwoliłem sobie jednak na przyjęcie systematyki amerykańskiej, coraz powszechniejszej zwłaszcza wśród parazytologów, ponieważ dla lekarzy największe znaczenie mają te liczne gatunki nicieni, które prowadzą pasożytniczy tryb życia. Spośród znanych ponad 80000 gatunków nicieni, około 60 jest pasożytami człowieka.

jelito

| — odbyt

Ryc. 7-96. Glista ludzka (.iuuru hunhrieoides) A - osobniki dorosłe; B - przekrój poprzeczny przez ciało samicy; C • budowa anatomiczna samicy (JIH

oskórek naskórek pień nerwowy kom. mięśniowa jelito

kanał wydalniczy jajowód

Nicienie mają obłe, wydłużone, nitkowate (stąd nazwa) ciało, długości od I mm do 1 m (np. pasożytniczy Dracunculus medinensis). Należą do najpospolitszych zwierząt na świecie - można je znaleźć, przeszukując każdą garść gleby.

otwór gębowy

gardziel

otwór wydalniczy kanał wydalniczy otwór płciowy pochwa

-

__ jajowód macica

Budowę typowego nicienia ilustruje schemat struktury glisty ludzkiej (ryc. 7-96). Zwierzęta te okrywa wór skórno-tnięśniowy, zbudowany z nabłonka cktodcrmalnego o charakterze zcspólni (syncytium) i z warstwy mięśni podłużnych. Nabłonek wytwarza gmby oskórek (kuli kulę), pokrywający cale ciało.

Układy nicieni położone są w pierwotnej jamie dala, którą wypełnia płyn surowiczy. Płyn ten pełni funkcję szkieletu hydraulicznego: skurcze mięśni powodują wzrost ciśnienia płynu, zaś zmiany ciśnienia przenoszone są na inne części ciała, powodując zmiany kształtu zwierzęcia i ruch. Układ nerwowy zbudowany jnt z dwóch par pni nerwowych: grzbietowego I brzusznego oraz dwóch bocznych, połączonych * przedniej części ciała obrączką okołoprzełykową