DSCN6983 (2)

AMPUTACJE - odjęcie kończyny

Podział: zaplanowane/niezaplanowane otwarte/zam k n i ęte

PRZYCZYNY:

KOŃCZYNA GÓRNA - wypadki komunikacyjne , oparzenia, odmrożenia ,porażenia prądem

inne : nowotwory

najczęściej mężczyźni, jednostronnie KOŃCZYNA DOLNA- nagłe / urazy

planowane ( selektywne ) 80-90%

zmiany naczyniowe : miażdżyca , cukrzyca, zarostowe zapalenie tętnic , nowotwory

Amputacje wrodzone kończyn górnych i/lub dolnych

PROBLAM AMPUTOWANEGO łączy się nierozerwalnie z problemem rehabilitacji

amputowanego

A) AMPUTACJA (odpowiedni poziom -amputacja myoplastyczna)

Amputacje zaplanowane tzw . selektywne odbywają się w polu czystym, na poziomach z wybory , dąży się w nich do uzyskania kikuta w kształcie walca ( kikuta myoplastycznego).

KIKUT MYOPLASTYCZNY ,cechy:

- dobry kształt - lekko ścięty stożek

kształt kolbowaty - najgorszy kształt ostrego stożka - zły dobra praca mięśniowa

mięśnie zszyte antagon i stycznie na przedniej powierzchni kikuta otoczony szczyt kostny kikut

amputacjach kończyn górnych w wyborze poziomu obowiązuje maksymalna oszczędność amputacjach u kobiet uwzględnia się sprawy kosmetyki. amputacjach u dzieci i młodzieży należy liczyć się ze wzrostem dziecka.

POSTĘPOWANIE PO AMPUTACJI ZAMKNIĘTEJ ( 2 fazy )

1)    gojenie rany , usunięcie drenu po 24-48h ,opatrunek uciskowy , prawidłowe ułożenie kikuta zapobiegające powstaniu przykurczy ( kikut uda - pk. zgięciowo-odwiedzeniowy , kikut goleni - pk. zgięciowy , kikut stopy - ustawienie końsko-szpotawe , kikut ramienia - pk. przywiedzeniowy), po kilku dniach ćwiczenia ruchowe kikuta , usunięcie szwów 10-14 dzień.

2)    Ćw.kikuta i ćw.ogólne , bandażowanie i hartowanie kikuta, higiena kikuta .

B) PRZYGOTOWANIE USTROJU 1 KIKUTA DO ZAPROTEZOWANIA

1) bandażowanie - rozpoczynamy po zagojeniu rany i ustąpieniu nadwrażliwości. Po amputacji kikut jest początkowo obrzęknięty , a następnie ulega stopniowemu obkurczaniu się (zmiany zachodzą głównie w tkance łącznej i tłuszczowej). Ważne jest by obkurczanie przebiegało w pożądany sposób i możliwie szybko , aż do osiągnięcia określonego stopnia , który pozwoli na zaprotezowanie ostateczne. Bandażowanie przyspiesza obkurczanie się i formowanie kikuta w kształcie walca. Bandażuje się z pewną siła , ucisk na końcu powinien być większy.

TECHNIKA BANDAŻOWANIA KIKUTA

Do bandażowania kikutów używa się opasek elastycznych szer. 12-25 cm w zależności od wielkości kikutów , niezależnie od rodzaju kikutów.

Najpierw bandaż prowadzi się od przodu do tyłu wzdłuż długiej osi kikuta, następnie w górnej bliższej części kikuta nakłada się jeden obwój by przytrzymać bandaż i schodzi się skośnie w dół na szczyt kikuta. Od szczytu kikuta prowadzi się bandaż ósemkami co raz wyżej nadając kikutowi kształt ściętego stożka-zbliżonego do walca. Skośne prowadzenie opaski elastycznej zabezpiecza bandaż przed zsuwaniem się a kikutowi nadaje pożądany kształt.

W przypadku amputacji uda ósemkami przechodzi się na miednicę, przy amputacji ramienia na obręcz barkową.