DSCN7913

BIOLOGIA I EKOLOGIA: OSOBNIK

Tryb życia

Zmysły i głos

Ze wszystkich zmysłów bobra najlepiej rozwinięte są słuch i węch. Małe Oczy robią wrażenie nieco głupawych. Wzrok jest uwsteczniony, podobnie jak smak. Bardzo dobrze rozwinięty jest natomiast zmysł dotyku.

Głos bobra jest słaby i przypomina pojękiwanie. Wydają go głównie zwierzęta podniecone. Bobry komunikują się ze sobą za pomocą pozycji ciała, uderzeń ogonem o wodę i formowania kopczyków zapachowych.

Głos jest tylko jedną z form porozumiewania się bobrów. Najczęściej odzywają się bobrzęta prosząc o pokarm. Bóbr żerujący w wodzie zwykle oddaje pokarm na dźwięk pisku proszącego młodego. To proszenie o pokarm zapewnią! rosnącym bobrzętom pokarm bez ponoszenia ryzyka poszukiwania go na lądzie. Bobrzęta również wydają ten pisk, by ujawnić swą niechęć do oddania pokarmu przy zbliżaniu się innego bobra. Co więcej, ponieważ starsze zwierzęta dominują nad młodymi członkami rodziny, popiskiwanie przez bobrzęta zmniejsza agresywne postawy u starszych bobrów i zwiększa kontakt pomiędzy członkami ro-dziny. Wydawane głosy są również ważne przy podejmowaniu zabaw i piesz-

TJbobrów w niewoli wyróżniono 7 różnych dźwięków oraz nieklasyfikowa-) ne odgłosy (Pilleri i in., 1983)(j3obrzęta wydają rytmiczne, proszące, płaczliwej wysokiego tonu dźwięki o różnym natężeniu

Częstotliwość odzywania się zmniejsza Się z wiekiem zwierzęcia. Częstotli-j wości zanotowane dla dźwięków wydawanych przez bobry w wieku do jednego, roku zawarte są w przedziale od 360 do 450 Hz, wielkości notowane dla 2-3-let-nich osobników młodocianych - od 250 do 310 Hz, natomiast dla zwierząt dorosłych - od 160 do. 180 Hz. Pojedyncze dźwięki trwają mniej niż 0,5 sekundy '(Pilleri i in., 1983W

Ustalono doświadczalnie, że dźwięki wydawane przez młode bobry kanadyjskie w określonych sytuacjach (np. gdy zwierzęta doświadczają przyjemności, podniecenia, satysfakcji itp.) różnią się długotrwałością, częstotliwością mierzoną w hercach (Hz) a także modulacją (Pilleri i in., 1983).

/ Innym rodzajem wydawanych głosów jest syczenie i zgrzytanie zębami. Są vjto dźwięki związane z interakcjami antagonistycznymi.}

( Uderzanie ogonem o wodę służy głównie jako sygnał ostrzegawczy dla członków rodziny znajdujących się na lądzie lub na płytkiej wodzie i wzywa ich do uchodzenia na głęboką wodę. Zaniepokojony bóbr unosi nos nad wodę i kieruje go w stronę źródła niepokoju. Jeśli uzna sygnał za groźny, uderza gwałtownie kielnią o wodę i nurkuje, j

Niejasne jest względne znaczenie bodźców uwalniających alarm. Hodgdon i Lancia (1983) stwierdzili, że zapach jest najważniejszym bodźcem. Dźwięk lub ruch często wywołują alert, lecz rzadko wyzwalają reakcję alarmu, czyli uderzania ogonem o powierzchnię wody. Na alarm najbardziej reagują zwierzęta dorosłe i również ich uderzenia wywołują największą reakcję u pozostałych bobrów.

Jak twierdzą Hodgdon i Lancia (1983), u bobra kanadyjskiego „uderzanie ogonem o wodę spełnia trzy funkcje: 1) sygnału ostrzegawczego dla członków rodziny znajdujących się na płytkiej wodzie lub na lądzie, by uchodzili na głęboką wodę; 2) przestraszenia i odpędzenia ewentualnych drapieżników i 3) próby uzyskania informacji o źródle niepokoju”.

Pływanie i przystosowanie do środowiska wodnego

[Bobry są zwierzętami ziemnowodnymi, doskonale przystosowanymi do bytowania w wodzie) Pływanie ułatwia wrzecionowata budowa ciała. Na gładkiej powierzchni o krótkich uszach i nogach nie sterczy nic, co przeszkodziłoby w ruchach pod wodą. Przed zimnem i wilgocią chroni bobra gęsta sierść o obfitym, ciepłym podbiciu puchowym. Namaszczanie futra wydzieliną gruczołu przy-odbytowego czyni go wodoodpornym.

Bobry pływają dość wolno, lecz wytrwale. W zależności od poczucia bezpieczeństwa płynąc wystawiają ponad powierzchnię wody tylko nozdrza i czoło lub całą głowę i grzbiet.^wietnie nurkują i mogą przebywać pod wodą przez 10 minut i dłużej. Potrafią pracować i żerować pod wodą.

Do pływania służą tylne odnóża o palcach spiętych błoną pławną oraz ogon.^J Ogon wykonuje falujące ruchy podczas pływania. Ponadto ogon służy jako ster wysokościowy. Unoszącemu się na wodzie bobrowi uniesiony i wyprostowany ogon pomaga w stabilizacji i zwiększa powierzchnię ciała (Nitsche, 1994).

Przystosowania bobrów do wodnoziemnego trybu życia mają charakter morfologiczno-anatomiczny, fizjologiczny i behawioralny.

(Do przystosowań o charakterze morfologiczno-anatomicznym należy wzmocniona rogówka chroniąca oczy bobrów podobnie jak innych ssaków wodnych. Bobry wykształciły również mechanizm mięśniowy zamykający nozdrza i otwory uszne podczas nurkowania.

Otwór gębowy jest zamykany przez owłosione wargi tuż za siekaczami! Dia-stema jest u bobrów bardzo długa, stanowiąc 70% górnego rzędu zębowego. Po-