DSCN7928

56

Z kolei dla bobra europejskiego w niewoli Nolet i in. (1994) pomierzyli średnie dobowe pobieranie pokarmu, wahające się od 0,06 kg/kg masy ciała (w przypadku, gdy pokarmem była kora wierzbowa) do 0,1 kg/kg masy ciałą (gdy pokarmem były pędy i liście wierzbowe). Odpowiada to 1,2-1,9 kg masy roślinnej na dobę w przypadku bobra o masie 20 kg.

Natomiast Panfil (1960) wyliczył, że przeciętna rodzina bobrowa potrzebuje na zimę ok. 20 m przestrzennych gałęzi. Im środowisko jest uboższe w roślinność wodną o grubych kłączach, tym więcej gałęzi gromadzą bobry na zimę.

Reintrodukowano bobry na teren nie użytkowanych obecnie plantacji wiklinowych w Bisbosch w Holandii (Nolet i in., 1994). Oczekiwano, że bobry¹ przyspieszą przebieg naturalnej sukcesji w mieszanym lesie liściastym. Wierzby stanowiły podstawowy pokarm, lecz bobry usuwały zaledwie 1,4% zapasu na pniu. W odległości do 6 m od wody znajdowało się w Bisbosch 2462 kg świeżej masy kory wierzb gatunków Salix alba, S.purpurea i S. fragilis, stanowiących niemal¹ 90% zimowej diety bobrów. Z tego zapasu bobry usunęły tylko 35 kg (tzn. 1,4%) (Nolet i in., 1994). Użytkowanie to mogłoby wzrosnąć, jak obliczono, maksymalnie do 5%, co stanowiłoby tylko 1/3 przyrostu wierzb. Poza wierzbami/bo-bry zjadały drzewa innych gatunków, uzupełniając składniki odżywcze w diecie. W przypadku leszczyny i jesiorta prawdopodobnie chodziło o sód, a w przypadku czeremchy i topoli - o fosfor (Nolet i in., 1994). Bobry muszą pobierać dietę mieszaną, by unikać wszelkiego rodzaju niedoborów pokarmowych. Okazało Się zatem, że bobiy nie są w stanie kierować biegu sukcesji w kierunku lasu mieszalnego, gdyż selektywnie usuwają inne niż wierzby gatunki drzew.

W środowiskach, w których wierzby są rzadkie, ich miejsce w diecie bobrów zajmują inne krzewy, np. leszczyna.

BIOLOGIA I EKOLOGIA: POPULACJA

Struktura płci i wieku

Struktura wiekowa zwierząt odłowionych z suwalskiej populacji bobrów europejskich wykazała, że 26% stanowiły bobrzęta w pierwszym roku życia. 21% - w drugim, a 53% - bobry dorosłe w wieku trzech i więcej lat. Stosunek płci jak 1:1 z niewielką przewagą samic (Żurowski i Kasperczyk, 1986).

W badaniach nad populacją rosyjskich bobrów (N = 289) stwierdzono, że najstarszy miał 17 lat, a tylko 5 było w wieku ponad 15 lat (Freye, 1978). W czterech populacjach rosyjskich stwierdzono latem ok. 30% bobrząt tegorocznych, 16% jednorocznych, 13% dwuletnich oraz 40% trzyletnich i starszych (Dezkin i in., 1986). Natomiast w Kanadzie populacja bobrów (N =1130) zawierała: 34% w wieku poniżej roku, 25% -1-2-letnich, 19% - 2-3-letnich i 22% starszych niż 3-letnie.

Różne badania dawały w wyniku różną strukturę wiekową populacji bobrów. I tak, wśród odłowionych bobrów kanadyjskich udział bobrząt (0,5-1 roku) wahał się od 14 do 42%, a łączny udział młodocianych (bobrzęta plus jednoroczne) - od 40 do 58% (Jenkins i Busher, 1979). Zróżnicowanie to jest przypisywane różnej intensywności wyławiania bobrów różnych klas wiekowych przez traperów.

Przewaga liczbowa zwierząt dorosłych w populacji sugeruje, że populacja jest stabilna, nie wykazuje ekspansji i zaczyna się starzeć. Stan taki osiągnęła, według Żurowskiego i Kasperczyka (1986), populacja suwalska, w której 53% stanowiły osobniki dorosłe. Jest to udział wyższy niż w innych zbadanych populacjach. Na przykład w populacji bobrów na rzece Elbie udział ten wynosił 41% (Heidecke i Dombusch, 1978) a na rzece Moskwa - 40,9% (Borodina, 1986).

U gatunku monogamicznego liczbowy stosunek płci jest szczególnie ważny, gdyż wpływa na wskaźnik ciężamości. Stwierdzony u 4867 bobrów kanadyjskich stosunek płci wyniósł 105:100 (Hill, 1982). Natomiast stosunek płci u 671 nienarodzonych płodów wyniósł 96:100 (Hill, 1982).

Podobnie, zbliżony do jedności stosunek płci (99:100) wykazują rosyjskie populacje bobra europejskiego (Dezkin i in., 1986).