DSC
52 (13)

2«<» Jozef Grabski

2«<» Jozef Grabski

5. Helios-Apollo jako Ko-smokrator, rzymskie malowidło ścienne z Casa d' Apollo w Pompejach

ciekawą ewolucję. Starożytność pojmowaiaJkule__jako symbol kosmosu , otaczaj ącego -człowieka-wszechświata, symbol. _nieba _i__zię_r mi -zarazem. Warto też pamiętać, że w filozofii antycznej czlo-wiek był traktowany jako zamknięty mikrokosmos stanowiący odbicie makrokosmosu³⁴. W zbliżonym rozumowaniu występuje kula m.in. w rzymskim malowidle ściennym w Casa d’Apollo w Pompejach (il. 5). Wydaje się, że w obrazie Tycjana żywa jest tradycja rozumienia kuli jako kosmosu, tyle że zamiast bóstwa słonecznego trzymającego ów kosmos — kulę, przedstawił Tyc-jan kobietę. W rękach trzyma ona symbol świata stworzonego

6. Parki, płaskorzeźba rzymska; Paryż, Collection du Dresnay

przez siebie i nad którjnn ona właśnie. -kobieta,. panuje — świata miłości. Dodajmy_T~że w_nkresie renesansu motyw kobiety jako słońca oświetla jacegćL-promieniami miłości życie mężczyzny zna-ny-był nie tylko w literaturze. Graficzne „imprese”, na których występuje słońce, w ten właśnie sposób tłumaczyć będzie emble-matysta z okresu renesansu, Camillo Camilli ⁸⁵. Zwróćmy uwagę, że na naszym obrazie mężczyzna umieszczony jest w cieniu sii-nie oświ£tlon&j--pQstaei—kobiety-i- tylko—iego_ twarz oraz zbroje rozj aśnia^ś wiatłouj akby_emanująęę z jej_postacL-

-Również w starożytności, co podkreślał Hartlaub w cytowanej pracy³⁰, pojawiła się scena odgadywania przyszłości z-kuli —

¹⁵ Camillo Camilli Imprese illustri di diversi Venezia 1586. ³¹ Hartlaub, loc. cit.: — Schramm, op. cit.. s. 36.