DSC"

cyklu wytwoacngo W tym ostatnim przypadku tworzono kilka stanowi* roboczych. aby cykl wykonywania zadań na innych stanowiskach był chow any Brmrtih wyrobu były wykonywam? „równolegle” na liniach wytwórczych W rezultacie z finalnej taimy montażowej co kilka minut ryrzd/ał samochód, odbiornik radiowy lub telewizyjny. pralka itp. Orgaru-racja procesu wytwórczego miała najczęściej charakter technologiczny, wymkaftcy z procesów obróbki materiałów i kształtowania z nich czeki oraz montażu jft|

EM.ty były wyznaczane metodami, opracowanymi na początku XX w przez F.W Taylora. H. Fayuła. IC Adamieckiego. H. Forda i na podstawie praktyki przemysłowej z lat międzywojennych Produkcja była utożsamiana z wytwarzaniem wyrobów w długich seriach łub masowo przez wiele lat Wyroki cslpowtadały kryterium TE. jednak taka organizacja produkcji me jr»t jur uznawana za korzystna z następujących powodów:

J skupianie się na zadaniach wytwórczych bez poświęcania wystarczaj*-orj uwagi potrzebom klientów.

3 mała elastyczność w dostosowywaniu się do wymagań klientów i rynku.

3 przedmiotowe traktowanie pracowników itp

Tworzone zgodnie z kryterium TE systemy były nastawione na wytwarzanie długich seru jednakowych wyrobów z maksymalna wydajności* przez wiele lat W liniach technologicznych stosowano wyspecjalizowane obrabiarki, specjalne narzędzia, przyrządy technologiczne i kontrolno-•pomiarowe. Zapewniało to krotki czas w ykonania zadań, a koszty projektowania. przygotowania wytwarzania, „rozkładając” się na duża liczbę sztuk wyrobu, w małym stopniu wpływały na jego cenę To decydowało o rozwoju organizacji produkcji według kryterium TE. lecz zmiana cech wyrobu lub asortymentu wymagała wymiany wielu maszyn lub ich prze* /hrojerua, wykonania nowych przyrządów technologicznych, narzędzi, sprawdzianów itp Przygotowanie wytwarzania wyrobów o nowej konstrukcji wymagało dużych nakładów* finansowych i trwało długo. Nie można było w krótkim czasie dostosować się do wymagań klientów i zmieniającej się sytuacji rynkowej.

Kierownictwo produkcji uważało, że najważniejsze jest wytworzenie wyrobów, a o sprzedaż będzie się martwił dział zbytu. Zakładano, że właściwe wykonywanie przez każdego pracownika przydzielanych mu zadań zapewni firmie sukces rynkowy.

Organizacja produkcji według kryterium TE jest sprzeczna z zasadami podmiotowego traktowania człowieka, utrudnia samorealizację pracowników, ogranicza ich inicjatywę, a często nie pozwala na pełne wykorzystanie ich kwalifikacji. Pracownik jest traktowany przedmiotowo, jako element systemu wytwórczego, który w powtarzalny sposób musi wykony-.

waC wy/nar lont* czynności w odpowiednim rytmie w ka*dym dmu pracy prrez wiele lat System produkcji wyru katary * krytmum techrurzno-eko-nomirznet(o kwestionuje te* nauka spolec/na ko*rsois Papie* |*n XXIII w encyklice „Mater et magistra" pisze Jrih |y»fC w procesu produkcji tUHUjr Stf taki system organizacyjny i fakir struktury, kfórr sprawiają, U mato wykony wtmfc pracy uwłacza ludzkiej godności albo osłabia poczucie odpowiedzialności, lub wreszcie odbiera zdolność inicjatywy, to laki system 'ustrój gMpdarrzy) jrst niesprawiedliwy i to nawet wówczas. kiedy mówiąc Hipotetycznie umożliwia on wielką wydajność produkcji oraz zgodny jest z nakazami syranmedlncoia rozdziału wytworzonych dóbr

Przy stosowaniu kryterium TE pracownicy byli w pewnym sensie jdo-datkiem do maszyny**, nie mogli sie rozwijać zawodowo, realizować aspiracji Itp Zrozumiano. Ze takie traktowanie pracowników nie jest właściwe i w latach sześćdziesiątych XX w w USA oraz w Zachodniej Europie za-czeto organizować systemy wytwórcze według kryteriów zadowolenia społecznego pracowników (ZS) j8] Chodziło o zadowolenie pracowników z wykonywanej pracy, współdziałanie, lepszą motywacje » twórcze podejście do zadaó Kryterium to jest nazywane także kryterium efektu psychologiczno-socjologicznego Pracownicy mogli w większym stopniu wykorzystywać swe umiejętności i wzajemnie sie zastępować, tmeli wpływ na podział pracy i na jej rytm. Byli w dużym stopniu traktowani podmiotowo i w zespole dysponowali pewnymi kompetencjami decyzyjnymi. Występowała wzajemna kontrola wykonawstwa prac i ich wyników Organizacja produkcji według kryterium ZS była ukierunkowana na współprace l zespołową działalność.

Zasadniczą sprawą jest sposób ujmowania i oceny zadowolenia społecznego, co wymaga brania pod uwagę wielu czynników wpływających na zadowolenie zatrudnionych w firmie ludzi z wykonywanej pracy* oraz na lepszą ich motywacje. Często przyjmowane jest uproszczone kryterium zadowolenia społecznego polegające na braniu pod uwagę tylko.

□ oczekiwanej przez pracowników wysokości wynagrodzenia. W;

Q poziomu realizacji osobistych aspiracji pracownika. A.

Zadowolenie społeczne jest wówczas swoistym iloczynem tych dwóch elementów:

ZS - W A A

Poziom organizacji produkcji, PO, można oceniać jako swego rodzaju sumę efektu techniczno-ekonomicznego, TE, i społecznego zadowolenia, ZS

PO - TE u ZS

Wzrost efektu techniczno-ekonomicznego, przy PO « consl. odbywa sie przez obniżanie zadowolenia społecznego, co powoduje konflikty z pra-