Rozwiązywanie zadań w procesie kształcenia spełnia różne funkcje. Ułatwiają one zrozumienie materiału programowego i-doskonalą umiejętność stosowania zdobytych wiadomości w różnych sytuacjach.
Analiza literatury wskazuje, że w obszarze zainteresowań badawczych dydaktyki chemii pozostaje poszukiwanie nowych struktur zadań [5, 7—9], Na rys. 9 zaprezentowano strukturę zadań typu LOGCHEM i CHE-MOGRAF.
Rys. 9. Struktury zadań typu: LOGCHEM i CHEMOGRAF
Określenie struktury zadania wymaga ścisłego sprecyzowania znaczenia tego pojęcia. Pojęcie „struktura” oznacza między innymi wzajemne powiązanie układu elementów w całość. Elementami strukturalnymi zadań obliczeniowych i jakościowych są:
• cel, najczęściej formułowany w postaci pytania;
• fabuła, którą stanowi treść zadania wraz z określonymi ograniczeniami;
• zależności między zmiennymi występującymi w zadaniu.
Zadania testowe wyboru alternatywnego charakteryzują się prostą strukturą. W literaturze funkcjonują także inne nazwy dla tego typu zadań, na przykład zadania typu „prawda-fałsz” [11, 12], czy też testy rozpoznania [13].
W zadaniach testowych tego typu uczący się określa prawdziwość względnie fałszywość zawartych w nich sądów. Każde zadanie wyboru alternatywnego wymaga zaznaczenia jednego z dwóch możliwych wariantów odpowiedzi „prawda” lub „fałsz” w zależności od tego, czy dane w nim stwierdzenie jest prawdziwe lub fałszywe.
Formy zadań wyboru alternatywnego bywają różne. Zazwyczaj uczeń otrzymuje do rozwiązania zadanie zawierające pewne stwierdzenie, obok którego na karcie odpowiedzi umieszczone są słowa „prawda-fałsz”, „tak-nie”, względnie litery „P” ( prawda) lub ,,F’ (fałsz). Uczeń powinien podkreślić lub otoczyć kółkiem jedno z tych alternatywnych oznaczeń.
Zadania testowe wyboru alternatywnego są szczególnie przydatne w sprawdzaniu znajomości faktów, określeń, pojęć, umiejętności w zakresie posługiwania się terminologią chemiczną i nomenklaturą chemiczną. Oto przykłady zadań wyboru alternatywnego o różnorodnej strukturze:
1. Przekreśl wzory substancji napisane błędnie:
NaS04 — Na2S04
Al(NOo)o — Al(NOo),
CaP04 - Ca3(P04)2
BaCl2 — BaCl
2. Wskaż przez podkreślenie równania reakcji, w których substraty reagują ze sobą.
Cu + HNOj — Cu + HC1 rozc-->
Ag + CuS04 — AgN03 + Cu —
Fe + Fe2S04 —Fe + H2S04 —
3. W podanych zadaniach wykreśl niepotrzebne wyrazy:
a) Pierwiastkiem chemicznym nazywamy zbiór atomów o różnej, tej samej liczbie atomowej - liczbie masowej.
b) Liczba atomowa Z-A określa liczbę protonów — neutronów w jądrze atomowym.
dem dodatnim nazywamy kationem — anio-
17