Scan0023 (29)

ROZWIĄZYWANIE ZADAŃ DYDAKTYCZNYCH

Proces rozwiązywania zadań dydaktycznych ipolega na zetknięciu się studenta z zagadnieniem, przeprowadzeniu przez niego analizy sytuacji zadaniowej, podjęciu decyzji odnoszących się do zastosowania określonych sposobów wykonawczych, rozwiązaniu zadania oraz sprawdzeniu prawidłowości jego rozwiązania. „Analiza procesu rozwiązywania- zadań wskazuje — pisze T. Nowacki — że na pierwszym etapie następuje zaznajomienie z warunkami zadania, przy czym znajomość warunków winna spowodować aktualizację wiedzy potrzebnej do -rozwiązania. Znajomość warunków poprzedza następny etap — analizy warunków i całego zadania, zmierzającej do dostosowania posiadanej wiedzy do danego konkretnego przypadku. Proces więc myślenia przy rozwiązywaniu zadań zawiera jako podstawowe elementy 'wiedzę i działanie. Wiedza stanowi o treściowej stronie procesu pracy umysłowej — w przypadku ucznia jest to przeważnie wiedza uzyskana w procesie uczenia się. Czynnościową natomiast stronę w procesach pracy umysłowej przedstawiają operacje” ¹.

Kierując procesem rozwiązywania zadań dydaktycznych nauczyciel akademicki dąży przede wszystkim dc pobudzenia czynności myślowych studentów. Myślenie bowiem rozwija się tylko poprzez systematyczne ćwiczenie, a więc poprzez wykonywanie różnych operacji intelektualnych w trakcie rozwiązywania zadań. Przy rozwiązywaniu zadań studenci nie wykonują wyłącznie czynności myślowych, lecz także wiele operacji praktycznych (jak np. różnego rodzaju obliczenia, zestawienia, rysunki, schematy), w zależności od formy nauczania, bazy materialno-technicznej uczelni, jakości zadania dydaktycznego dtp. Czynności myślowe wiążą się więc ściśle z czynnościami praktycznymi.

Rozwiązywanie zadań dydaktycznych odbywa się zwykle w znanych i niezbyt skomplikowanych warunkach. Studenci znają zarówno podstawowe twierdzenia,

■ reguły,' sposoby, wzory, gdy odrabiają na zajęciach zadania ćwiczeniowm-utrwalające lub sprawdzające, jak też modele i schematy działania, gdy wykonują odpowiednie przedmioty w warsztatach. Nauczyciel akademicki powinien jednak nieustannie kierować się zasadą stopniowania trudności w ustalaniu zadań, ponieważ zbyt długotrwałe ćwiczenia dydaktyczne tego samego typu zniechęcają studentów do dalszej pracy, prowadzą do mechanicznego wykonywania czynności myślowych i praktycznych, hamując w ten sposób dalszy rozwój aktywności i inicjatywy uczących się. Dlatego też celowe jest stopniowe przechodzenie od prostych zadań do złożonych zagadnień dydaktycznych.

Spośród licznych sposobów rozwiązywania zadań dydaktycznych można m. in. wyodrębnić takie, jak; a) ćwiczenia, organizowane w celu utrwalenia i pogłębienia wiadomości oraz umiejętności studentów, które polegają na rozwiązywaniu przez nich najrozmaitszych zadań na zajęciach teoretycznych i praktycznych oraz w czasie nauki własnej; b) zadania sytuacyjne polegające na przedstawieniu studentom konkretnych sytuacji wymagających podjęcia odpowiednich decyzji, wyegzekwowania od nich ich przykładów i omówienia skutków powzięcia każdej z nich²; c) sprawdziany przeprowadzane w procesie realizacji poszczególnych programów nauczania, które umożliwiają kontrolę i ocenę

41

1

T. Nowacki: Wychowanie przez pracęWarszawa 1S68, s. 76.

2

u Por. K. Kruszewski: Kształcenie iv szkole wyższej, Warszawa 1973, s. 132 - 137.