Dłuższy tekst użytkowy strategie egzaminacyjne

Dłuższy tekst uż^kowy • Strategie egzaminacyjne

1 IYP TEKSTU

4 Długość i forma tekstu

Dłuższy tekst użytkowy to list prywatny albo list formalny. Na egzaminie maturalnym najczęściej występują cztery typy listu oficjalnego, takie jak: list do redakcji (letter to the Editor), list z prośbą o informacje (letter of enquiry), list zawierający zażaienie (letter of complaint) oraz list-podanie o pracę (applięation letter). Wszystkie te listy mają określoną formę, którą należy realizować za pomocą charakterystycznego dla tej formy słownictwa.

2 Uważne czytanie polecenia

Polecenia do zadania na ogół jednoznacznie określa typ listu, jaki masz napisać (np. Napisz list do redakcji, w którym_.). Czasem jednak informację o tym, jaki typ listu trzeba napisać, musisz wydedukować na podstawie pozostałych części polecenia:

►    kontekstu, w jakim dany typ listu masz napisać,

►    Informacji, które musisz w liście zawrzeć.

Oto przykładowe polecenie:

(kontekst) Szukasz pracy w Londynie. W biurze pośrednictwa znalazieś/laś ogłoszenie z ofertą zatrudnienia asystenta w firmie specjalizującej się w produkcji lodów. Napisz (typ tekstu ?] list, w którym: (informacje]

•    określisz, gdzie znalazłeś/łaś ogłoszenie i wyrazisz swoje zainteresowanie tą ofertą,

•    podasz dwie cechy, które Twoim zdaniem predestynują Cię do pracy na tym stanowisku

i przedstawisz swoje dotychczasowe doświadczenie w tej dziedzinie,

•    poprosisz o dodatkowe informacje i uzasadnisz, dlaczego ich potrzebujesz.

•    zwrócisz się z prośbą o bezpośrednią rozmowę i zaproponujesz określoną datę.

Chociaż typ listu, jaki masz napisać, nie został tu dokładnie określony, analizując pozostałe elementy polecenia możesz się domyślić, że chodzi tu o list-Dodanie o pracę. Zawsze bardzo uważnie zapoznaj się ze wszystkimi elementami polecenia.

3 Treść i informacje w poleceniu

Aż 4 z 10 punktów przyznawanych za zadania pisemne zaieżą od przekazania informacji zawartych w poleceniu. Każda informacja, którą musisz przekazać w liście, ujęta jest w formie dwuczłonowego zdania:

• określisz, gdzie znalazleś/łai ogłoszenie i wyrazisz swoje zainteresowanie tą ofertą Pamiętaj, aby przekazać w liście informację dotyczącą całego zdania. Otrzymasz za nią 1 punkt. Pamiętaj również, że punkty za poprawność językową przyznaje się wtedy, kiedy tekst zawiera więcej niż połowę wymaganych informacji.

Oprócz przekazywania informacji zawartych w poleceniu, pisany przez Ciebie list musi być zgodny z wymogami formy. Oznacza to, że.

►    list powinien realizować pięć głównych wymogów formalnych, a zatem zawierać:

1    zwrot rozpoczynający list,

2    wstęp określający ceł listu,

3    rozwinięcie zawierające informacje z polecenia,

4    zakończenie podsumowujące list,

5    zwrot kończący list;

►    układ listu mus'i być spójny i logiczny: informacje powinny być przekazane w odpowiedniej kolejności, a cały tekst powinien być napisany odpowiednim, jednolitym stylem;

►    długość listu nie może przekroczyć podanego limitu, który wynosi od 120 do 150 słów.

Pamiętaj, że wszelkie odstępstwa od podanego limitu długości tekstu, które wyniosą ponad 15 procent, karane są nieprzyznaniem punktów za formę tekstu; natomiast jeśli tekst liczy mniej niż 60 słów, nie otrzymujesz żadnych punktów ani za bogactwo językowe, ani za poprawność językową. Z tych wszystkich względów ważne jest wypracowanie strategii kontrolowania długości pisanego przez Ciebie listu w sposób możliwie jak najbardziej skuteczny, ale też zautomatyzowany. W tym celu spróbuj:

►    policzyć liczbę słów w trzech linijkach napisanego przez Ciebie tekstu, a następnie otrzymaną sumę podzielić przez trzy. W ten sposób uzyskasz przeciętną liczbę słów w każdej linijce swojego tekstu (np. 10). Zapamiętaj tę liczbę

i od tej pory, pisząc list, licz tylko linijki tekstu; po przemnożeniu ich przez ustaloną wcześniej przeciętną, szybciej uzyskasz sumę słów w całym tekście (np. 12 linijek x 10 = 120 stów);

►    zapamiętać wzrokowo, ile miejsca na stronie zajmuje napisany przez Ciebie list odpowiedniej długości (np. Yi strony formatu A4). Pisząc każdy kolejny list. staraj się utrzymywać jego proporcje, tak by cały zmieścił się w obrębie zapamiętanego limitu.

Stosując którąkolwiek z tych strategii na samym egzaminie, wykorzystaj ją jednak głównie przy pisaniu brudnopisu; natomiast przed przepisaniem tekstu do czystopisu na wszelki wypadek przelicz słowa w całym tekście w sposób tradycyjny!

Jeśli uda O się utrzymać wszystkie przedstawione powyżej kryteria, za formę listu możesz uzyskać maksymalnie 2 punkty.

Egzamin Pisemny • Wypowiedź pisemna

S Poprawność językowa tekstu

Zwróć uwagę, że przy ocenie poprawności językowej lisru bierze się pcd uwagę trzy typy błędów językowych: gramatyczne, leksykalne i ortograficzne; natomiast nie uwzględnia się błędów stylistycznych i interpunkcyjnych. Maksymalne 2 punkty za poprawność językową przyznaje sie wtedy, gdy liczba błędów nie przekracza "iS Drocent liczby wszystkich wyrazów; natomiast nie przyznaje się żadnych punktów za pracę, w której błędy językowe stanowią ponad 25 procent liczby wszystkich wyrazów. Jak z tego wynika, przy pisaniu listu wskazane jest wypracowanie takiej strategii, która pozwoli zminimalizować ryzyko popełnienia błędu. Pamiętaj o odpowiednim wykorzystaniu brudnopisu. Zawsze najpierw napisz list na brudno; następnie, najlepiej po upływie pewnego czasu, odczytaj go na nowo w celu znalezienia i skorygowania błędów językowych. Przepisując list na czysto, raz jeszcze sprawdź poprawność każdego zwrotu.

6 Bogactwo jęzYKOWE tekstu

Istotnym elementem oceny listu jest tzw. bogactwo językowe, czyli poziom zróżnicowania zastosowanych przez Ciebie struktur gramatycznych oraz słownictwa i frazeologii, za co możesz uzyskać maksymalnie 2 punkty. Przygotowując się do egzaminu, staraj się zapamiętywać nie tylko jedną konkretną strukturę (np. I am wnting to askfor Information-) lub wyraz (np. start), ale także struktury i/lub wyrazy synonimiczne (np. I am writing to enąuire about_.; launch).

Pisząc list, nie używaj ciągle tych samych struktur i zwrotów. 2 drugiej strony, staraj się unikać zbyt skomplikowanych form gramatyczno-leksykalnych. Staraj się raczej stosować sprawdzone wzory tekstów oraz zwroty i struktury najbardziej typowe dla danego listu.

O Zapoznaj się ze zdaniami (A-H), a następnie określ, które z nich wydają Ci się typowe dla listu formalnego, a które dla listu prywatnego. Wpisz odpowiednie litery do tabeli. Zastanów się, jakie cechy tych zdań pomogły Ci dokonać wyboru.

A lt'$ cool!

B I would like to ask for compensation.

C Would you believe it?

D However, I do not agree with this point.

I: I bełieve I am the right candidate for this job.

F Pat went home and now she says she wants co come back - isn't it strange? •

C I wonder how Aunc Jane is? Give her my love!

H i iook forward to hearing from you.

| LlSr OFICJALNY	llST PRYWATNY
r

^ Przeczytaj zadanie maturalne. Następnie zapoznaj się z fragmentami tekstu (A-H). Spośród nkh wybierz te, które najlepiej przekazują informacje zawarte w poleceniu, i ustaw je w odpowiedniej kolejności. Zastanów się, dlaczego wyeliminowałeś/łaś pozostałe fragmenty tekstu.

Przebywasz na rocznym stypendium naukowym w Sydney. Wczoraj przeczytałeś/łaś w lokalnej gazecie artykuł na temat sytuacji młodych ludzi we współczesnym świecie. Nie zgadzasz się z niektórymi tezami. Napisz łist, w którym:

•    określisz, skąd pochodzisz i podasz powód, dlaczego artykuł wydał Ci się interesujący,

•    określisz, z czym się w artykule nie zgadzasz i podasz powód, dlaczego,

•    przedstawisz jedną różnicę między żydem młodych ludzi w Polsce i w Australii i uzasadnisz jej ważność,

•    dowiesz się, czy redakcja planuje inne artykuły podobnej treści i zasugerujesz jeden temat.

A Young people in Poland continue to live with cheir parents for longer than in Australia, and chat is why chey may have such big problems when

' they try to adapt to life on their own in society.

B On the ocher hand, there is one point which I find difficult to accept, probably because I grew up in Europę, and not here. It is possible that i simpiy do not understand it. But there is only one point like this.

C I wonder if you are planning morę articles about this issue; if so, I would like to suggest a topie which might be really interesting to many people, which is living abroad as a young person.

D There are many differences between life in Poland and Australia. For exampłe, everything's so clean here! I like the food and the kindness of people. I like che language. In Poland, ic's a ćifferenc story.

E I come from Poland, and currencly I am staying in Sydney on a scholarship. I have read the article which appeared in Sacurdayś paper with great interest because it touches on many universal issues.

F If you think you can afford to publish morę ai ticles about it, I could suggest a few topics, like what makes young people so unhappy about older generations. But I don’t think youll be interested.

G However. ł cannoc agręe with the opiction in the article that social skills are always easy to learn, because young people grow up in different social concexts, and this context can influence them in a negative way.

H I simpiy loved your artide; honestly, l’ve never read anything like that in my whole life as normally, all newspapers are so boring, and it was really surprising to see something about peopie like myseifi

30