etyka1 (4)

Ćwiczenia:

1.    Cechy wiedzy potocznej:

ajfragmentaryczność poznania - (przypadkowo dowiadujemy się o czymś; poznanie różnych treści, fragment życia, ostrożność przy formułowaniu ocen)

b)    przeplatanie się ocen z opisem - pierwszy powinien być opisowy następnie można oceniać (opisujemy fakty, cechy, wartości czy to jest moralne, najpierw widzimy, potem oceniamy adekwatnie)

c)    wiedza potoczna przeniknięta jest stereotypami

d)    tendencja do stosowania podziałów dychotomicznych (dobre lub złe) nie wszystko jest jednoznaczne

e)    dokonujemy pochopnych uogólnień (jedna obserwacja błędny wniosek, jak 1 osoba coś robi to i 2)

f)    powszechne są emocje, nawyki, nastawienia, uprzedzenia.

2.    Cechy wiedzy naukowej:

a)    buduje teorie wyjaśniające rzeczywistość (zatarty stosunek przemyśleń)

b)    istnieją w niej reguły badawcze {żeby coś poznać należy szukać najlepszych metod poznania)

c)    różnią się opis od wartościowania

d)    istnieją narzędzia badawcze, np. komputer

e)    posiada własny język (potrzebny by opisać zjawiska w danej dziedzinie nauk)

f)    jest obiektywna (prawdziwa, niezależna od człowieka)

3.    System moralny - Ma charakter absolutny tzn. bezwzględnego zakazu lub nakazu. Nieprzestrzeganie tych norm grozi sankcjami nieformalnymi, Zbiór norm i wartości, których naruszenie jest mocno piętnowane przez zbiorowość ponieważ dotyczą zasadniczych i uniwersalnych problemów pojawiających się w stosunkach międzyludzkich, których rozwiązanie nie jest odpowiednie dla dobra partnerów, np. zdrada małżeńska. Odwołuje się do sumienia, podział oceny na dobro i zło, kara są wyrzuty sumienia.

System religijny - obowiązuje wyznawców danej religii. Pochodzą od Boga (dekalog) lub od instytucji religijnych. Niektóre z nich mają charakter norm moralnych, np. nie zabijaj. Nieprzestrzeganie tych norm grozi sankcjami religijnymi (karą, grzech), np. ekskomunika, piekło, pokuta. Pozwała zachować ład społeczny.

4.    System moralny ^A

System prawny - ustalony przez upoważnione do tego organy władzy państwowej i samorządowej. Obowiązują w

równym stopniu wszystkich obywateli danego państwa. Gdy prawo jest zbieżne z moralnym poczuciem zbiorowości zyskuje wtedy wzmocnioną legalizację. Nieprzestrzeganie tych norm grozi sankcjami prawnymi, np. więzienie, grzywna, praca społeczna. Prowadzi do ładu, porządku na świecie. Pozwala wprowadzać nowe zasady.

5.    System moralny^A

System obyczajowy-odnosi się do sposobu zachowania uznanego przez daną zbiorowość. Są związane z charakterystycznymi formami obyczajowymi, panującymi na danym terenie odnoszą się do tradycji. Reguły o charakterze konwencjonalnym, w zasadzie obojętne dla dobra innych, spontanicznie wytwarzające się w zbiorowości, dotyczące codziennego przebiegu życia społecznego i stosunkowo słabo sankcjonowane. Nieprzestrzeganie tych norm grozi sankcjami nieformalnymi, jednak ulegają one coraz większej liberalizacji, np. wyśmianie, negatywna opinia. Najsilniej przymuszają te normy.

6.    Eudajmonizm - czyn jest moralnie dobry przez to, że przyczynia się do szczęścia podmiotu (sprawcy czynu). Wady: nie respektuje bezinteresowności(człowiek może być potrzebny interesownie, np. kłamstwo w sprzedaży dla zysków), nie jest kategoryczny (np. jeśli nie będę miał ochoty, nie pomogę umierającemu człowiekowi), uczucia nie są w stanie poprowadzić człowieka do celu, tak jak wola i rozum, uczuć jednocześnie nie można tłumić, lecz powinny mieć właściwe miejsce w moralnym wymiarze życia człowieka. Zalety: sprawiedliwość, dowaga, panowanie nad sobą. Osoby uznające ten pogląd mają bogatszą motywację, dużą wagę przywiązują do potrzeb wyższych, do wartości moralnych, etycznych i intelektualnych.

7.    DEONTONOMIZM - czyn jest moralnie dobry przez to, że jest zgodny z nakazem odpowiedniego autorytetu. Mogą być dwie odmiany deontonomizmu: heteronomiczny (poza człowiekiem); autonomiczny (sam dla siebie). Zalety: zachowana jest kategoryczność (podporządkowuje się niezależnie od własnych dążeń),

w pewnych sytuacjach ufamy autorytetowi i jest to dla nas dobre ( np. dzieci rodzicom)

Wady: deontonomizm ignoruje racjonalność - powinność moralna musi mieć uzasadnienie, samowola ( prowadzi do relatywizmu etycznego).

8.    PERSONALIZM - czyn jest moralnie dobry przez to, że wyraża afimnację należną komuś łub czemuś z racji przysługującej mu wsobnej wartości.

Wbrew eudajmonizmowi personalizm domaga się czynu, który jawi się podmiotowi jako powinny niezależnie od warunku jakim jest pragnienie osiągnięcia własnego szczęścia.