2.1. Turystyka i ruch turystyczny 23
i pobytu osób przyjezdnych, jeśli nie występuje w związku z tym osiedlenie i podjęcie pracy zarobkowej1.
L. Nettekoven stwierdza, że „turystyka masowa stanowi całość zjawisk społecznych i gospodarczych, wynikających z dobrowolnej i czasowo ograniczonej zmiany miejsca pobytu, która podejmowana jest przez obcych dla zaspokojenia potrzeb niematerialnych, przy czym użytkuje się przede wszystkim urządzenia przeznaczone dla dużej liczby ludzi”2 3.
Natomiast M. Boyer zdecydowanie zalicza turystykę do typu aktywności czasu wolnego - loisir. Twierdzi, że „turystyka to aktywność czasu wolnego zakładająca zmianę miejsca pobytu, i dodaje, że ruch, poruszanie się jest tym, co czyni turystę”'1.
Na uwagę zasługuje również definicja turystyki autorstwa K. Przecławskiego, zwracająca szczególną uwagę na aspekt społeczny, psychologiczny i kulturowy turystyki, określająca turystykę jako całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej, związanych z dobrowolną, czasową zmianą pobytu, rytmu i środowiska życia oraz wejściem w styczność osobistą ze środowiskiem odwiedzanym (przyrodniczym, kulturowym bądź społecznym).
Niezależnie jednak od różnic w poglądach autorów, w większości definicji turystyki można znaleźć wspólne elementy4 5:
• turystyka jest zmianą miejsca pobytu, zmianą miejsca w przestrzeni, podróżą i pobytem czasowym w miejscu niebędącym miejscem stałego zamieszkania,
• turystyka jest dobrowolną zmianą miejsca czasowego pobytu.
Brak ogólnie przyjętej definicji turystyki, która miałaby użytkowy charakter zarówno dla potrzeb ekonomistów, polityków, organizatorów turystyki, jak i naukowców, sprawił, że w 1993 roku Komisja ds. Statystyki przy ONZ przyjęła zalecenia do statystyki turystyki opracowane przez Światową Organizację Turystyki (WTO - ang. World Tourism Organizationf.
Podczas prac nad zagadnieniami terminologicznymi WTO kierowała się następującymi kryteriami6:
• stosowanie tych definicji i systemu klasyfikacji powinno być możliwe na całym świecie, zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się,
• zagadnienia terminologiczne powinny odznaczać się prostotą i przejrzystością,
• ich stosowanie powinno się ograniczać wyłącznie do celów statystycznych,
• powinny być w możliwie największym stopniu spójne z obowiązującymi normami międzynarodowymi i zalecaną klasyfikacją w innych dziedzinach, takich jak demografia, transport, przedsiębiorczość itp.,
• powinny być wyrażone za pomocą prostych cech, które można zmierzyć przy uwzględnieniu ograniczeń praktycznych, jakie występują przy przeprowadzaniu badań wśród odwiedzających.
1 A.S. Kornak, Ekonomika turystyki, PWN, Warszawa 1979, s. 9.
K. Przecławski, Człowiek..., op. cii., s. 27.
Tamże.
Tamże, s. 28.
s Terminologia turystyczna. Zalecenia WIO. Instytut Turystyki, Warszawa 1995.
Tamże, s. 3.