ET 3

6.3. Czynniki określające wielkość popytu turystycznego 93

•    ekonomiczne,

•    społeczno-psychologiczne,

•    podażowe.

Wśród czynników ekonomicznych wyróżniono czynniki:

•    ogólnogospodarcze,

•    dochodowe,

•    cenowe.

Sytuacja ogólnogospodarcza kraju wpływa na poziom popytu turystycznego. Jeżeli dochód narodowy nie przekroczy pewnego progu, popyt turystyczny może dotyczyć tylko elitarnych grup społecznych albo może nie pojawić się wcale. Ważnym odniesieniem jest zatem nie tylko poziom dochodu narodowego, ale również struktura dochodowa społeczeństwa odzwierciedlająca podział ludności na poszczególne grupy dochodowe. Warto jednak podkreślić, że pomimo zaistnienia ekonomicznych warunków popyt turystyczny może się nie pojawić, np. z powodu braku odpowiedniego wzorca konsumpcji, braku produktu turystycznego czy niedostatecznych działań promocyjnych.

Pogarszająca się koniunktura gospodarcza, a zwłaszcza kryzys gospodarczy muszą wywrzeć negatywne skutki w odniesieniu do stopy życiowej społeczeństwa i struktury jego konsumpcji. Na gorsze warunki dochodowe społeczeństwo reaguje rezygnacją z konsumpcji swobodnej. Zależność turystyki od niemal wszystkich sektorów gospodarki, pogorszenie sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw (redukcja zatrudnienia, rezygnacja z działalności socjalnej, w tym turystycznej, rezygnacja z turystyki motywacyjnej, ograniczenie wyjazdów służbowych itp.) sprawia, że kryzys gospodarczy musi wpłynąć na popyt turystyczny. Działalność w ramach gospodarki turystycznej wymaga zatem obserwacji i wyciągania wniosków z takich wskaźników makroekonomicznych, jak: dochód narodowy, płace realne, stopa bezrobocia, stopa inflacji, deficyt budżetowy, saldo bilansu płatniczego, koniunktura gospodarcza.

Podstawowe znaczenie dla pojawienia się popytu turystycznego na rynku ma dochód. Analizując wpływ dochodu na popyt, należy brać pod uwagę dochód realny, czyli kategorię uwzględniającą wzrost kosztów utrzymania w odniesieniu do dochodu nominalnego. Im wyższy jest poziom dochodów, tym większa jest skłonność do nabywania dóbr i usług turystycznych, dlatego też kraje o najwyższym poziomie stopy życiowej są głównymi państwami wysyłającymi turystów.

Niezależnie od dochodów bieżących na powstanie indywidualnego poziomu popytu turystycznego mogą mieć wpływ oszczędności (dochody przeszłe) oraz kredyty i pożyczki

z

(antycypujące dochody przyszłe). Środki pieniężne pochodzące z tych źródeł zapewniają możliwość uczestniczenia w ruchu turystycznym nawet przy niskim poziomie funduszu konsumpcji swobodnej.

W procesie formułowania zamiarów kupna ograniczeniem dla nabywcy jest cena. Postrzegana ona jest przez klientów jako wartość w relacji do siły nabywczej. Z punktu widzenia zaspokajania potrzeb konsumenta bardzo ważnym problemem w rozważaniach dotyczących ceny w turystyce jest aspekt związku ceny z jakością oferowanych dóbr i usług, a także z aprobatą społeczną poziomu ceny. Zbyt wysoka cena może być początkowo zaakceptowana przez nabywcę, ale gdy zostanie następnie skonfrontowana