4.3. Mnożnik turystyczny 53
• kulturę - obiekty muzealne, galerie, parki rozrywki,
• sport i kulturę fizyczną - obiekty sportowo-rekreacyjne.
Pośrednią gospodarkę turystyczną stanowić będą m.in.:
• sektor bankowy,
• ubezpieczenia,
• transport pasażerski,
• pozostałe placówki handlowe34,
• poczta i telekomunikacja,
• ochrona środowiska naturalnego,
• gospodarka komunalna.
Zgodnie z powyższym podziałem można określić sektor turystyczny w rozumieniu wąskim jako bezpośrednią gospodarkę turystyczną i w szerokim jako sumę elementów bezpośredniej i pośredniej gospodarki turystycznej.
Z punktu widzenia lokalnej i regionalnej gospodarki turystycznej istotną rolę odgrywają samorządy lokalne, które poprzez spełniane funkcje zabezpieczają funkcjonowanie tej gospodarki, odpowiednio na poziomie lokalnym (gmina, powiat) i regionalnym (województwo samorządowe). Do aktywności jednostek samorządu terytorialnego należy m.in. świadczenie usług informacji turystycznej (w tym oznakowanie atrakcji turystycznych, szlaków oraz współpraca z branżą i organizacjami turystycznymi), utrzymanie infrastruktury lokalnej, komunikacji miejskiej, porządku i bezpieczeństwa, dostęp do tzw. mediów (woda, energia, ciepło).
Działania jednostek samorządu terytorialnego są decydujące w tworzeniu lokalnych i regionalnych produktów turystycznych, łączących w sobie świadczenia poszczególnych oferentów bezpośredniej gospodarki turystycznej oraz usług paraturyslycznych w miejscu docelowym turystyki (tzw. destynacji). Poprzez określenie miejsca turystyki w strukturze gospodarki lokalnej i regionalnej, a zwłaszcza poprzez tworzenie strategii rozwoju turystyki, współpracę i integrację podmiotów branży turystycznej, istnieją możliwości aktywizowania gospodarki na szczeblu lokalnym lub regionalnym oraz tworzenie nowych miejsc pracy.
Przedstawione w rozdziale trzecim gospodarcze funkcje turystyki w praktyce uwidaczniają się w regionach recepcyjnych. Turystyka aktywizuje gospodarczo regiony, gdyż powoduje, że napływa do nich kapitał, powstają nowe miejsca pracy, lokalne firmy notują wyższe obroty, zwiększają się dochody miejscowej ludności, a do budżetu wpływają wyższe podatki. Jej znaczenie jest tym większe, że turystyka kreuje dodatkową działalność gospodarczą oraz zatrudnienie, pobudzając koniunkturę w innych sektorach gospodarki (np. budownictwie, przemyśle, rolnictwie). Można więc mówić o mnożnikowych funkcjach turystyki. Teoria mnożnika turystycznego pozwala oszacować całkowite efekty (bezpośrednie, pośrednie i indukowane) początkowych wydatków turystycznych.
34 Kompendium..., op. cit., s. 162.