File0008 (7)

narodu, nie chcą dziś wierzyć juz nietylko poszczególne tajne organizację, przeprowadzające pod różnemi hasłami kampanję wyborczą, ale nawet masowo ogłupiani, sami wyborcy. Wolność demokratyczna miała w myśl ideałów początków nowożytnej epoki umożliwić całkowite wykorzystanie sił duchowych. tkwiących w masach, dla dobra cywilizacji narodowej. Tymczasem ten ideał wolności demokratycznej jest przede-wszystkiem stosowany jako możność nieprzestrzegania norm moralnych i prawnych, a także, co na to samo wychodzi, jako możność nazywani^ prawem najbardziej niemoralnych przepisów.

Niewątpliwie śmiało można wyrazić pogląd, że obecnym wyrazem stosowania ideału wolności demokratycznej w życiu tiarodów jest powszechny wzrost przestępstw karanych i nie-karanych. Równość tak lansowana w początkach epoki nowo żytnej wyraża się obecnie bądź w jednakowo traktującym miernotę i talent komunizmie, bądź też w różnicy dochodów członków zarządu towarzystw akcyjnych w zestawieniu z głodowym zarobkiem robotnika. Ideał braterstwa, szumnie rozbrzmiewający w konstytucjach epoki nowożytnej, znalazł w stosunkach społecznych sw^roje zaprzeczenie w teorji walki klas i w jej przejawach politycznych. Zaprzeczenia tego bynajmniej nie umniejszają ckliwe, a obłudne uchwały plenum masońskich „Ligi obrony praw' człowieka i obywatela⁴⁴, lub też ..Związku walki z nienawiścią rasową⁴⁴ i „krzywdą ludzką⁴⁴. Całość wymienionych pojęć w rozkładzie _# stwierdza w sposób niewątpliwy przepaść między zasadniczemi założeniami początków i o-kresu rozwojowego epoki nowożytnej, a wyciągniętemi z tych założeń wynaturzonemi wnioskami i praktykami najbliższych nam czasowo pokoleń. To zaś zjawisko, jak uczy historja. sygnalizuje zbliżający się koniec epoki.

Jeśli teraz ponowmie wrócimy do analizy końcowych okresów epok historycznych — to rzuci się nam w^r oczy jeszcze jeden ważny element zbiorowiska pojęć i praktyk w stanie zamierania. Ody w historii narodu kończy się okres dziejów,

9