628033605

92 OBYCZAJE

nej zawartości... Ale już podnoszą się dziennikarze i oświadczają, że nie chcą być badani przez Znachorów.

•    Nieznane narzędzia i metody prasoznawców przyjmowane są podejrzliwie: — Mierzyć gazetą w cm², kiedy każdy student dziennikarstwa wie o punktach i kwadratach!?... Ale już rozsądniejsi pojmują, że każda miara jest tylko umownym symbolem przeliczeniowym.

•    Zarzuca się prasoznawcom oderwanie od realiów i potrzeb: — Ba, gdyby zajęli się jak ich Starsi Koledzy ¹ choćby naszym „image”!... Ale już bardziej dociekliwi wskazują na dopiero co przeprowadzoną rodzimą analizę tego właśnie „image”.

Zanim nasze praso-znawstwo dojrzało do prasoznawstwa, przeszło niewątpliwie swój okres chorób dziecięcych, a w zastrzeżeniach i zarzutach dziennikarskich niejedna tkwiła racja. Szczęściem i siłą prasoznawców było to, że sami wyrośli z praktyki, więc łatwiej pojmowali, o co chodziło. Pracownicy OBP jeździli do środowisk praso-wo-wydawniczych, wyjaśniali tematy i metody swych badań, zaszczepiali zainteresowanie. Nie zrażali się rozbrajającą ignorancją, gdy z dumą demonstrowano im w szufladzie redakcyjnego biurka publikację zupełnie innego instytutu jako świadectwo dziennikarskiego obeznania z ich działalnością^{2 3 4}. Gdy pełen oburzenia prezes Oddziału SDP i redaktor naczelny Dużego Dziennika indagował, dlaczego wcześniej nie przyjechali z wynikami analizy gazet jego ośrodka (,,Dziennikarze przyszliby na to tłumnie!”) — pokazywali jego podpis na wcześniejszym liście, donoszącym, że to środowiska nie interesuje ¹.

Ale bakcyl chwycił. W odpowiedzi na pytanie o potrzeby badawcze wydawnictw i redakcji posypało się tyle propozycji, że powstał z nich pierwszy plan wieloletni OBP. Odtąd sytuacja uległa odwróceniu: już nie prasoznawcy pukają do praktyków, lecz redaktorzy i wydawnictwa do drzwi Ośrodka. Zapotrzebowania na szczegółowe ekspertyzy dawno przerosły możliwości ich realizacji w jednym centralnym instytucie, apetyty zaś — wiadomo — rosną...

Przecież minęło zaledwie 20 lat, a już przy każdym wydawnictwie RSW istnieje komórka analiz. Każda redakcja żąda oceny swego pisma, jego poczytności na podstawie sprawdzalnych badań. Dawne pretensje do badaczy, że robią „nie tak” lub „nie to”, zastąpiły roszczenia zupełnie inne jakościowo: że dotąd nie zrobiono tego, tego, tego.

Może gdzieś jeszcze przetrwali dziennikarscy troglodyci, odwołu-jacąy się do Znachorów? Może przetrwali, lecz era ich gatunku bezpowrotnie minęła. Skończył się obyczaj wierzeń w znachorstwo, a wyplenił go przede wszystkim nasz dwudziestolatek — OBP.

Paweł Dubiel

1

   Prezes przyglądał się własnemu podpisowi podejrzliwie i orzekł z determi-ninacją: — To musiał mi ktoś podsunąć wśród innych papierzysk do podpisu.

2

⁸ Akurat gość był np. w Anglii lub otrzymał np. francuski biuletyn o re

3

klamie.

4

   Autentyczne.