Rezultat jest taki, że obecnie budzi się w Rosji potężny prąd narodowy. Następuje zasadnicze przewartościowanie. Na miejsce międzynarodówki proletariackiej bezwzględną wartością staje się Rosja. Internacjonalizm zaś coraz bardziej jest nie celem w samym w sobie, ale środkiem ekspansji rosyjskiej. Zwycięstwo Stalina nad grupami Zinowjewa, Trockiego repre-zentującemi doktrynę komunistyczną międzynarodową jest ostatecznym tego przejawem. Tak samo proces ten uzewnętrznia się w uczynieniu fikcją przez politykę centralizacyjną Stalina federacyjnego ustroju Rosji.
Oprócz zasadniczych przejawów nacjonalistycznego tła nadchodzących czasów występują w Rosji i inne przejawy nowych tendencyi.
Prawda, że ustrój państwa sowieckiego opiera się na podstawie wyborczej; ale pamiętać należy jednocześnie, że faktyczna władza w Sowietach, kierująca dowolnie aparatem państwo wym, partja komunistyczna posiada faktyczną strukturę hierarchiczną. Komuny realizują dalej, jeszcze niedoskonale co-prawda, ale w sposób zdecydowany, udział rzeczywisty jednostki w rządach. Pędu do wychowywania wykazywać chyba nie trzeba. Zastosowano tam najbardziej jaskrawą metodę wychowawczą całkowitej izolacji młodego pokolenia od tradycji i współczesności.
Takt, że Rosja Sowiecka, która zdołała kosztem iniljonów ofiar zwalczyć histeryczny ustrój carski i jego cywilizacyjne podstawy, ulega teraz tendencjom nowej epoki, dowodzi wymownie ich żywiołowej siły.
31