File0034 (5)

Pęd do uznawania roli czynników rozumowych w świadomości narodowej obok pierwiastków uczuciowych nabiera na tle polskiej psychiki specjalnego oświetlenia. Znana jest bowiem powszechnie nasza narodowa zdolność do spontanicznych wybuchów energji przy absolutnem lekceważeniu planowego wysiłku. Stąd płynęła rozpacz naszych pozytywistów, zalecających przyjęcie za wytyczną codziennych, drobnych celów realizowanych ciągłym wysiłkiem. Pozytywiści postąpili zresztą błędnie, gdyż nie liczyli się z właściwościami narodowego charakteru polskiego. Polak nic jest zdolny do codziennej pracy dla drobnych celów, z których wielka całość się złoży. Chcąc wdrożyć naród polski do planowej pracy, trzeba wysunąć na pierwszy plan nie codzienny mały cel, ale wielką całość, której realizacji on służy. Dowolne bowiem konstrukcje charakteru narodowego są te. które podważają jego zasadę, podstawę. Tą zasadą duszy polskiej jest romantyzm celu, jego wielkość* Trzeba jednak by znikła przepaść między tern co naród polski projektuje, a tern do czego dochodzi. Musi istnieć w świadomości każdego Polaka plan dojścia do jego romantycznego celu. To zaś jest możliwem tylko przy powiększeniu roli rozumu jako pobudki postępowania jednostki w sprawach narodowych.

Tendencja nacjonalizmu nowej epoki niesie dążność do szerszego uwzględnienia czynników rozumowych w świadomości narodowej, czego, między innerni. przejawem jest powszechne w młodem pokoleniu polskiem żądanie planu, programu. Tendencję tę należy wykorzystać i jej działanie przyspieszyć.

Na gruncie polskim występuje też pojmowanie przez jednostkę pracy dla dobra narodu jako warunku własnego szczęścia, pojmowanie charakteryzujące pogłębiony nacjonalizm nadchodzących czasów. Przejawia się ono w sposobie rozumienia przez Ruch Młodych działalności politycznej, realizującej w sposób bezpośredni pracę dla dobra narodu. Działalność polityczna w naszem rozumieniu nie ogranicza się do wycinka życia jednostki, ale przeciwnie jednostka winna stosować całość sw-ego po-

35