Ekonomia zerówka rozdział,strona

Cykle koniunkturalne 207

Długie cykle koniunkturalne mają swoich zwolenników. Wśród nich był również znany ekonomista austriacki J. Schumpeter (1883-1950), który zajmował się m.in. badaniem przyczyn i przebiegiem cykli koniunkturalnych. Więcej mają jednak przeciwników negujących ich naukowy charakter. Stosowne teorie są określane jako anaukowe, gdyż pozostają w sprzeczności z możliwością ludzi kontrolowania i oddziaływania na zjawiska i procesy gospodarcze. Determinizm przebiegu faz cykli jest ponadto antymobilizujący do działalności gospodarczej, wprowadzając podejście dogmatyczne, że po określonych latach wystąpi kryzys lub inna faza cyklu koniunkturalnego.

Historia gospodarcza udowadnia, że faza schyłkowa recesyjno-depresyjna cyklu nie jest okresem „straconym” dla wzrostu i rozwoju gospodarczego. Jest to czas spowolnienia gospodarczego, a zarazem refleksyjny i odkrywczy. Ludzie, w tym ekonomiści i politycy gospodarczy, analizują przyczyny spowolnienia gospodarczego oraz szukają dróg dla ożywienia gospodarczego. Restrukturyzują gospodarkę, poprawiają jej organizacją i system zarządzania oraz przemodelowują zasady jej funkcjonowania. W okresie tym dokonywane są również wielkie wynalazki techniczne i usprawnienia technologiczne, które znajdują zastosowanie w późniejszej fazie ożywienia gospodarczego, podnosząc efektywność gospodarczą.

Rewolucje naukowo-techniczne zawsze następowały w fazie schyłkowej recesyjno-depresyjnej cyklu Kondratiewa.

Pierwsza faza schyłkowa zaczęła się w końcu wieku XVIII, w którym głównym odbyciem była maszyna parowa Watta (1782r.). Ponadto w jazie tej w 1745r. Miisschenbroek skonstruował kondensator, w 1752r, Franklin wynalazł piorunochron, w 1765r. Hargreaves skonstruował przędzarkę mechaniczną, w 1783r. bracia Montgolfier skonstruowali balon lotniczy, a w 1785r. Cartwright skonstruował krosno mechaniczne.

Druga faza schyłkowa zaczęła się w latach 40. XIX w. Głównym odbyciem tej fazy była lokomotywa parowa Stephensona (1829r.), a ponadto: w 1807r. parostatek Ful tona, w 1824r. cement portlandzki, w 1825r. pierwsza kolej publiczna w Anglii (Fulton-Darligton, 25 km), w 1844r. pierwsza publiczna linia telegrafu.

Trzecia faza schyłkowa wystąpiła w drugiej połowie XIX w. Głównym odkryciem tej fazy był silnik spalinowy (1876r)., a ponadto wynalezienie w 1866r. przez Nobla dynamitu, w 1867r. maszyny do pisania, w I876r. telefonu przez Bella, w 1877r. fonografu przez Edisona, w 1879r. żarówki elektrycznej przez Edisona, w 1884r. skonstruowanie linotypu przez Mergenthalera, w 1885r. samochodu niezależnie od siebie przez Daimlera i Benza, w 1887r. gramofonu przez Berlinera a w 1888r. Dunlop skonstruował oponę pneumatyczną.