56 Rozdział 1
1.7.3.5. Współpraca w zarządzaniu kryzysowym
Podstawą efektywności działań podejmowanych w czasie sytuacji kryzysowej jest współpraca administracji państwowej z formacjami działającymi w tym zakresie, organizacjami pozarządowymi i obszarem obywatelskim. Jednostki te tworzą system ochrony ludności, którego celem jest zaspokojenie jednej z podstawowych potrzeb społecznych - potrzeby bezpieczeństwa. Założenie to wynika z przepisów obowiązującego prawa i zadań tych jednostek, które wskazują na konieczność ich współdziałania. Współpraca samorządów z jednostkami wykonawczymi odbywa się w oparciu o istniejące uregulowania prawne, przyjęte programy bezpieczeństwa i podpisane porozumienia. Obejmuje takie obszary, jak1:
- doskonalenie i wdrażanie zasad oraz procedur współpracy,
- realizowanie przedsięwzięć zmierzających do utrzymywania i zwiększania posiadanych potencjałów,
- wzajemne wsparcie, przejawiające się realizacją zadań na korzyść współdziałających podmiotów,
- wymianę informacji.
Ustawa o zarządzaniu kryzysowym zakłada, że podstawą skuteczności prowadzonych działań jest współpraca między podmiotami tego systemu, co chociażby potwierdza definicja siatki bezpieczeństwa, zgodnie z którą jest to zestawienie potencjalnych zagrożeń ze wskazaniem podmiotu wiodącego przy ich usuwaniu oraz podmiotów współpracujących. W tym ujęciu są to m.in.:
- organy administracji państwowej właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego,
- koordynatorzy powołani w określonych obszarach zarządzania kryzysowego,
- policja,
- straż pożarna,
- sztab wojskowy,
- straż graniczna,
- stacja sanitarno-epidemiologiczne,
- inspektorat weterynarii,
- inspektorat ochrony środowiska,
- służba ochrony zabytków,
- inspektorat nadzoru budowlanego,
- kuratoria oświaty,
- inspektorat ochrony roślin,
- agencja rynku rolnego,
- inspektorat skupu i przetwórstwa artykułów rolnych,
- inspektorat inspekcji farmaceutycznej,
- inspektorat inspekcji handlowej,
- Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej,
- operatorzy sieci teleinformatycznych,
- zakłady gazownicze,
- zakłady energetyczne,
- przedsiębiorstwa wodociągów,
- organizacje pozarządowe.
W zarządzaniu kryzysowym zakłada się współdziałanie na wszystkich szczeblach administracji rządowej w zakresie informowania i przekazywania poleceń do wykonania w systemie całodobowym dla jednostek ochrony zdrowia w przypadkach awaryjnych, losowych, jak również zaburzeń funkcjonowania systemu. Zadania z zakresu przeciwdziałania, zapobiegania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym są realizowane we współpracy z organami administracji rządowej właściwymi w tych sprawach, w szczególności z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zapisy odnośnie współpracy można również znaleźć w ustawie o stanie klęski żywiołowej. Zgodnie z art. 19 niniejszej ustawy kierujący działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia współpracują ze społecznymi organizacjami ratowniczymi, charytatywnymi, stowarzyszeniami, fundacjami oraz innymi podmiotami działającymi na obszarze ich właściwości, a na wniosek lub za zgodą tych podmiotów koordynują ich działalność83.
Problematykę regulacji współpracy w zakresie zarządzania kryzysowego ujęto również w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad współpracy specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi). Zgodnie z zapisami w tym dokumencie współpraca formacji ochronnych z jednostkami ochrony przeciwpożarowej polega na podejmowaniu działań ochronnych i zabezpieczających w przypadku wystąpienia w granicach chronionych obszarów, obiektów lub urządzeń pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, a w szczególności na2 3:
- wymianie informacji o powstałych zagrożeniach,
- wprowadzeniu na teren chronionych obszarów i obiektów jednostek ratowniczych.
B. Wiśniewski, Podstawowe problemy współpracy administracji publicznej, [w:) Współpraca służb porządku publicznego z administracją rządową i samorządową, (red.) A. Osierda, B. Wiśniewski, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 2008, s. 7.
Art. 19 Ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (DzUz 2002r. Nr 62, poz. 558 z późn. zaii):
** §5 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad współpracy specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi) (Dzll 1998 Nr 161, poz. 1108).