FunkcjonowanieRynku R046 127

Rysunek 35 Efekt snobizmu

E_s - efekf snobizmu

Podstawą analizy jest również typowa (normalna) funkcja popytu (D„). Ta typowa funkcja popytu może ulegać zmianom pod wpływem pojawiania się efektu snobizmu (£)). Ilustruje to rys. 35.

Spadek poziomu ceny z P_l do P₂ (rys. 35) wywołuje wzrost wielkości popytu zgłaszanego przez większą lub mniejszą liczbę nabywców z Di do P>₃ (typowa funkcja popytu). Wielkość popytu przy cenie na poziomie Pi jest jeszcze tolerowana przez nabywców o postawach snobistycznych, a więc nie wywołuje wśród nich frustracji z powodu pojawienia się zjawiska masowej konsumpcji nabywanych produktów. Dążenie nabywców o postawach snobistycznych do wyróżnienia się powoduje, że spadek poziomu ceny wywołuje u nich reakcje w postaci zmniejszenia wielkości popytu lub pełnej rezygnacji z nabywania coraz tańszych produktów⁷. Konsekwencją tego typu reakcji nie jest wzrost wielkości popytu do J>₃₎ lecz tylko do D₂. Spadek poziomu ceny wywołuje więc wzrost wielkości popytu

¹ A. Redslob, Theorie microeconomiąue, Paris 1993, s. 224.

(funkcja D_s), ale w stosunku do typowej funkcji popytu jest on mniejszy o efekt snobistyczny. Efekt cenowy w postaci zmian wielkości popytu na produkt jest osłabiany w tym przypadku przez występowanie efektu snobistycznego.

Pojawianie się oraz występowanie efektu Veblena nie jest związane z procesem obniżania poziomu cen na produkty, lecz z procesem podwyższania tego poziomu. Efekt ten polega na tym, że wraz ze wzrostem poziomu ceny na dany produkt zwiększa się wielkość popytu. Efekt ten jest związany ze zjawiskiem prestiżu (demonstracji) oraz dążeniem nabywców do jego zwiększania. Dotyczy on więc przede wszystkim kształtowania się popytu na takie produkty, za pomocą których nabywcy mogą wyrazić oraz podwyższyć sw'ój prestiż w' otoczeniu. Wzrost prestiżu następuje w przekonaniu nabywców whedy, kiedy zwiększają oni popyt na produkty droższe oraz zmniejszają popyt na produkty tańsze. Pojawianie się oraz upo-

Rysunek 36 Efekt Veblena

- efekt cenowy E_v- efekt Veblena

127