FunkcjonowanieRynku R1002 303

cie. Może on być również celowo regulowany przez państwo w ramach prowadzonej polityki interwencyjnej. Uwzględniając czynniki, które ten poziom określają, państwo może podejmować działania interwencyjne, skierowane na:

—    regulowanie struktury podmiotowej rynku; w ten sposób państwo może przeciwdziałać nadmiernej koncentracji działalności sprzedawców, zwłaszcza powstawaniu sytuacji monopolistycznych, a równocześnie może osłabiać tendencje do nadmiernego rozproszenia podmiotowej struktury podaży,

—    regulowanie mechanizmów ograniczania konkurencji przez podmioty rynku występujące w roli sprzedawców¹⁹.

Podstawowym kryterium podejmowania przez państwo przedsięwzięć interwencyjnych jest dążenie do kreowania oraz utrzymywania na rynku sytuacji szerokiego oligopolu, a więc sytuacji sprzyjającej wykorzystywaniu przez sprzedawców szerokiego zakresu instrumentów konkurencji jako reakcji na wysoki poziom jej intensywności. Przedsięwzięcia te są składnikiem interwencjonizmu państwa na rynku²⁰.

¹⁵ W krajach Unii Europejskiej stworzono kompleksowy system formalnoprawny, który określa uczestnikom rynku granice oraz dopuszczalne formy ograniczania konkurencji, a równocześnie przewiduje sankcje w przypadku przekroczenia tych granic lub nadużywania przewidywanych praw^rem form ograniczania konkurencji. System ten wykracza poza sferę przeciwdziałania nieuczciwej konkurencji. Specjalny organ powołany przez państw-o kontroluje przestrzeganie postanowień tego systemu.

²⁰ O interwencjonizmie państwa na rynku jest mowa szerzej w rozdziale XII.

INSTRUMENTY I RODZAJE KONKURENCJI

1. Instrumenty konkurencji

Podstawowym składnikiem każdego mechanizmu konkurencji są instrumenty wykorzystywane przez podmioty rynku. Zbiór oraz rodzaje instrumentów charakteryzują instrumentalną strukturę tego mechanizmu. Sprzedawcy, wykorzystując oraz zmieniając instrumenty konkurencji, uczestniczą w procesach konkurencyjnych oraz wpływają na postępowanie innych podmiotów rynku. Instrumenty konkurencji są podstawą wyróżniania się sprzedawców' na tle konkurentów.

Wyróżnianie się sprzedawców' na tle konkurentów za pomocą stosowania oraz zmian instrumentów konkurencji ma sens, jeżeli jest ono dostrzegane oraz akceptowane przez nabywców'. Instrumenty konkurencji nie mogą więc być skierowcne przez sprzedawców' wyłącznie przeciw' konkurentom, lecz muszą uwzględniać również postępowanie oraz preferencje nabywców. Kierunki oddziaływania instrumentów konkurencji pokazuje rys. 92.

Rysunek 92

Kierunki oddziaływania instrumentów konkurencji

303