ekonomika (126)

mam doprowadzi do degradacji rentowności całego sektora. Obniżki cen łatwo adaptowane przez konkurentów i prowadzą do obniżki wpływów loch Cna. rwfwrri w sektorach, w których elastyczność cenowa jest niska. ^ jak w transporcie. Konkurencja cenowa w transporcie jest możliwa w ^ , plpndi. w których stosowane są ceny umowne, a nie ta ryły. Na rynku ^ funkcjonuje wrełe małych firm. które nie prowadzą dokładnej kalkubcji W ■fiu i stosują zaniżone ceny. Konkurencja cenowa na rynku transportowy^ jest rezultatem gry podaży i popytu, a jej efektem jest określona ilość i oferowanych usług Ze względu na postęp techniczny, który jest silą sprawcza wszelkich zmian jakościowych usług oferowanych na rynku transportowy!^ występują dwie tendencje: obniżka cen tych usług oraz poprawa ich jakości** Do instrumentów konkurencji jakościowej zalicza się szeroko moafiau jakość usług stosowanie nowoczesnych technologii, wprowadzanie rvovvy_cf, usług oferowany asortyment, wyróżnianie usługi wobec usług konkurentów zdolność dostosowywania usługi do potrzeb klientów, a także renoma fetny' W transporcie zmiany jakościowe są trudniejsze do naśladowania niż zmiany cen, m względu na ogromne zróżnicowanie poszczególnych cech jakościowych usług oferowanych przez różnych przewoźników. Przewagę na rynku zyskuj* ten przewoźnik, którego usługi w największym stopniu zaspokajają postulaty

przewozowe nabywców.

Konkurencja obsługą coraz bardziej zyskuje na znaczeniu, zwłaszcza w usługach, gdzie jest bezpośredni kontakt z klientem. Klienci transportu zwracają uwagę na profesjonalizm obsługi, wynikający z kwalifikacji personelu, jako narzędzia rywalizacji w tej grupie można wymienić kompleksowość świadczonych usług szeroką dostępność usługi na rynku, zróżnicowanie kanałów dystrybucji, jak również zapewnienie dogodnego czasu i miejsca nabycia usługi.

Konkurencja komunikacją i informacją prowadzi do nawiązania bliższych relacji z klientem. Celowi temu służą bardzo zróżnicowane narzędzia: public re-lations, publicity, udział w targach, programy Iojalnościowe dla klientów. Komunikację z klientem ułatwiają zaawansowane narzędzia informatyczne, np. internet. Klient powinien być również dobrze poinformowany. Reklama jest w stanie pobudzać nowy popyt, akcentując zróżnicowanie towarów i usług wytwarzanych przez poszczególnych wytwórców. Reklama zachęca potencjalnych nabywców do zakupu produktów i usług poprzez informowanie o tych towarach i usługach bądź o firmie oferującej je. Bardzo ważne jest wyrobienie na rynku marki lub znaku firmowego producenta. Przy promocji usług transportowych

mniejszą uwagę zwraca się na ich konkretne rodzaje, a bardziej na producenta, zwłaszcza jego renomę. Wynika to ze specyfiki rynku usług transportowych, na którym nabywca w momencie zakupu usługi nie wie, czy spełni ona jego wy-

migania, gdyż produkcja usługi następuje w momencie konsump J • joiit) firmy transportowej, daje więk»/«- lumr na pełne zaspokojenie po nc y pity tnj Przykładem mogą być reklamy linii lotniczych, które nie zawieraj.") m ogół szczegółów oferty, ale ksztaltuj.i pozytywny stosunek klienta do cale) fj. Czynniki natężenia konkurencji w sektorze transportu

Specyficzną cechą każdego rynku jest stopień natężenia konkurencji. Natężenie konkurenci nie jest sprawą zbiegu okoliczności, ale wynika ze struktury ckono-mann danego sektora Stan konkurencji zależy od pięciu podstawowych tM konkurencyjnych (rys. 83)“:

•    rywalizacji obecnych konkurentów wewnątrz sektora.

•    groźby nowych wejść do sektora,

•    groźby substytucji;

•    siły przetargowej klientów;

•    siy przetargowej dostawców.

Wszystkie pięć sil łącznie wyznacza natężenie konkurencji w danym sektorze i ygo rentowność, a siła łub siły najmocniejsze mają za*adnicze znaczenie dla isnaoiowanu strategii firm w zakresie konkurowania.

*»walizaqa między firmami przybiera postać różnych działań służących uzyskaniu jak najkorzystniejszej pozycji konkurencyjnej. Natężenie konkurencji wnątgł sektora zależy od jego struktury rynkowej. Ponieważ w transporcie « pouaególnych gałęziach występują różne struktury rynkowe, więc również raążzme konkurencji różni się tam. W gałęziach, w których funkcjonuje wiek fcnobsrdzpzrOgnscowanym połmcjilr, trudniej jest prawidłowo ocenić mab-hroSa poprawienia swojej pozycji konkurencyjnej i znacznie częSdej podejmo-■me są dnałwua łoi temu aherająte. W sektorze o rozproszonej podaży firma podejmująca działami ofensywne może nńeć nadzieję, iż nie zostaną one inkmaone przez kzmkurenaów. jettł natomiast dany sektor jest w wysokim Ujm dmcrsboncy inb zdominowany przez jedną firmę, to taka firma mmt mrzwaf pozostałym obdbm warunki dałam, np. pełniąc wiodącą idę w rnmfamm om a także w koordynowaniu funkcjonowania całego sekto a" km c^mimm tahy wpływa na nadążenie rywafizacji wewnątrz te-kmjatjtye kmpo wznasŁa. Ibwotuy wzrost sektora powoduje, iż konkuren-4>paisaia mę w wmhę ćra o Matiwseruu ekspansywnym o zwiększenie