Geografia turyzmu8

242 'i Ułam iwanie m/wuju tuiyslyki i marketing turystyczny

Rozwój turystyki /, łiw/uktliiiriili'in łoMirepeji rozwoju zrównoważonego i działań na rzecz ochrony iłmduwlakii pi/vi‘>dmezego jest propagowany również w Indiach, czego przykładem może być poludmowoimlyjski stan Karnataka. W latach 1992-1997 obowiązywał w nim plan nazwany Pirsl Tourism Policy, którego główne cele doczekały się kontynuacji w obejmującym lata 1997-2002 planie Second Tourism Policy. Zgodnie z nimi do priorytetowych zadań w zakresie stanowej polityki turystycznej należało rozwijanie szeroko rozumianej ekoturystyki (np. propagowanie dziedzictwa kulturowego, organizowanie imprez typu photo-safarl, spływ łodziami po szczególnie interesujących rzekach stanu). W tym celu opracowano 5 tras turystycznych. Główną trasą w północnej części stanu ma być szlak obejmujący dystrykty Bijapur, Bellary, Raichur, Gulbarga i Bidar, gdzie jest dobrze zachowana stara architektura i folkor. Podobna trasa została wytyczona w południowej części stanu Karnataka. Szczególnie interesujący z punktu widzenia eko-turystyki jest szlak obejmujący górskie rejony Ghatów Zachodnich, gdzie znajduje się Nagarhole National Park oraz miejscowości wypoczynkowe Merkara, Kem-mangundi i Nandi Hills. Ostatnią trasą, w mniejszym stopniu związaną z przyrodą i prezentowaniem dziedzictwa kulturowego, jest szlak biegnący liczącym 300 km odcinkiem wybrzeża Morza Arabskiego (między Mangalur a Karwar), który słynie z malowniczych plaż i lagun [Karnataka - the best tourism perfor• ttuuuT... 1998J.

Innym państwem pozaeuropejskim, które w sposób planowy postanowiło rozwijać gospodarkę turystyczną jest Meksyk. Rozwój „przemysłu turystycznego” został w nim zapoczątkowany w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych i był /wiązany z uzyskaniem funduszy z Banku Światowego, z którego środków wybudowano duże centra turystyczne na wybrzeżu Oceanu Spokojnego (Loreto na Półwyspie Kalifornijskim oraz Puerto Escondido i Ixtapa-Zihuatanejo na południowy wschód i północny zachód od Acapulco) oraz w Cancun nad Morzem Karaibskim [Gormsen 1982]⁴.

Kolejnym krajem, który w ostatnich latach prowadzi bardzo aktywną politykę turystyczną, w tym również w zakresie planowania przestrzennego, jest Tunezja. Jednym z głównych regionów turystycznych stała się wyspa Dżerba, którą poczynając od 1987 r. zaczęto w sposób planowy zagospodarowywać i pod koniec lat dziewięćdziesiątych było na niej już około 50 dużych zespołów hotelowo-rekre-acyjnych. Obok położonych na kontynencie rejonu Sousse - el-Kantaoui (32 148 miejsc noclegowych) i Hammamet (27 836 miejsc noclegowych), Dżerba w 1997 r. z 24 637 miejscami noclegowymi była trzecim co do wielkości regionem turystycznym Tunezji, w której w tym czasie były łącznie 150 232 miejsca w hotelach

Ryc. 25. Zagospodarowanie turystyczne miejscowości Straźne w Karkonoszach (Czechy). Przykład zagospodarowania ośrodka sportów zimowych

	wyciągi narciarskie
Hr	obiekty noclegowe
t	kościoły
■	inne zabudowania
	drogi
	lasy

IMiossec 1997, 65]. Jednak, jak podaje J-M. Miossec, mimo planowego rozwoju turystyki, Tunezja nie ustrzegła się związanych z tym problemów, gdyż w miejscowościach i regionach odwiedzanych przez zagranicznych turystów występują dotkliwe kłopoty z wodą i niedostatkiem odpowiedniej siły roboczej, jak również dają o sobie znać konflikty przestrzenne wynikające z nieprzestrzegania założeń planistycznych.

Przykład Tunezji jest raczej wyjątkiem dla krajów Afryki, gdyż w większości z nich planowanie przestrzenne w zakresie turystyki jest raczej słabo rozwinięte (poza Republiką Południowej Afryki, Egiptem, Kenią i wyspami na Oceanie Indyjskim). Spośród państw afrykańskich położonych na południe od Sahary na uwagę zasługuje Gambia [Dieke 1993, 4311, w której już w 1974 r. nad Oceanem Atlantyckiem (na zachód od stolicy Bandżul) zaczęto w sposób planowy zagospodarowywać pas wybrzeża o wymiarach 15 kin na 750 m. tworząc w ten sposób strefę o nazwie Tourism Development Areas (TDA).

Jednym z poważniejszych problemów, które muszą być rozwiązywane przez planistów zajmujących się zagospodarowaniem turystycznym, jest kwestia pogodzenia preferencji turystów z wymogami ochrony środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego. Dotyczy to przede wszystkim obszarów o szczególnym przeciążeniu mchem turystycznym, jak nadmorskie re|ouy Hiszpanii. W celu rozwiązaniu nubr/mialych problemów, które pojawiły *lę im śródziemnonior