Geografia turyzmu3

’< l'bmo»imlt howhJii htiy-ilyki i marketing Imyslyc/ny

pływających od konsumentów, mn/c mm wlązm się ze zmniejszaniem sprzedaży. Strategia rozwoju rynku polega mi zdobywaniu nowych klienlów, m.in. przez wychodzenie ze sprzeda/;} na nowe rynki. Pi/ykIndem może być pojawienie się na rynku polskim oferty szwajcarskiej sieci Inlerhome A(i. Hardziej złożona jest strategia rozwoju produktu i strategia innowacji, które polegają na zmianie jego dotychczasowych cech użytkowych i intensywnej akcji promocyjnej.

Przykładem przyjęcia strategii polegającej na działaniach wobec konkurencji może hyc zachowanie największego w Wielkiej Brytanii biura podróży Thomson Tour Operators, które w 1993 r., w związku z wysokimi cenami i drastycznym spadkiem popytu ze strony konsumentów, usunął z folderów Sardynię, pozostawiając ją konkurencji, a własną ofertę skierował pod adresem przeciętnych turystów brytyjskich, którzy rzadko wybierali Sardynię [Peny, Ashton 1994, 314]\

Marketing turystyczny będzie skuteczny, jeśli skupi się na: poznawaniu istniejącego i potencjalnego popytu, pobudzaniu popytu i zaspokajaniu popytu przez oferowanie klientom i pośrednikom odpowiedniego produktu we właściwym miejscu i czasie [Altkorn 1995, 64]. Przedstawione wymagania sprawiają, że w badaniach marketingowych istotną rolę powinni odgrywać nie tylko ekonomiści, socjologowie i psychologowie, ale również geografowie, którzy powinni zajmować się przede wszystkim określaniem cech produktu turystycznego w części związanej / walorami turystycznymi (rozumianymi jako podaż), jak również poznawać popyt popizez badania nad percepcją przestrzeni. Jednak D. Ioannides [1995, 49], zajmujący się oceną dotychczasowego dorobku geografii w zakresie badań nad podażą turystyczną uważa, że nie miały one głębszych podstaw teoretycznych, CO powoduje, że często geografowie byli wyłączani z analiz marketingowych. Ciekawy przykład badań geograficznych nad strategiami marketingowymi stanowią studia A.A. Lewa [1991], który stwierdził, na podstawie bardzo wnikliwej analizy przewodników, jak różny obraz Singapuru jest oferowany zagranicznym turystom przez firmy turystyczno-wydawnicze i w jak stereotypowy sposób zagraniczni turyści poznają to miasto. Promocją turystyczną zajmowali się również R. Prenticfl 11990| oraz R.S. Dilley [1986], który badał, jakie zasoby i walory są eksponowano w folderach oraz informatorach wydawanych przez narodowe organizacje turystyczne w 21 państwach świata, i który wykazał ścisły związek między promowanymi walorami a historią danego państwa, poziomem rozwoju gospodarczego, osiągnięciami w kulturze, cechami środowiska przyrodniczego, infrastrukturą turystyczno-rekreacyjną itp.

^ Thomson Tour Operators, obok firm Cosmos, Aiilouis. Owncrs Abrnad Group, Kuoni, HayM oni/. Jnrvis, należał w tym czasie do najprężniej działajucych przedsiębiorstw turystycznych w Wielkiej Itrytiinii. Szybki rozwój zawdzięczał m.in. przejęciu pod koiiliolę systemu komputerowej rezerwacji miejsc hotelowych oraz linii lotniczych HriUitmin Altwnys ChoclaZ linie Ic miały w 1992 r. 39 nr-molotów, a w 1994 r, tylko 29. to / racji pi/r|4cln na mmiololy llnrlng /V/ i lioeirtg 767 liczbl miejsc w nich wzrosła o 5%, co w znacznym ulopnlu uhniJyln ktiMły, /więks/njijc jednocześnie zyski jiizedsiębioiNlwii |IYuy, Astiloir 1994. t|/|,

Tabela 54. Propozycje tras tentalyi/nyi h w oleicie hiszpańskiej dla turystów zagranicznych w 1993 r.

Nazwa trasy „Hiszpania rzymska”

„Hiszpania żydowska” „Hiszpania arabska” „Hiszpania romańska”

„Hiszpania gotycka” „Hiszpania klasztorna”

„Hiszpania cesarska”

„Miasta i wsie Hiszpanii”

.Tarki narodowe i rezerwaty Hiszpanii”

„Szlak Don Kiszota”

„Szlak srebra” ^:

.Droga Świętego Jakuba”

Odwiedzane miejscowości

Bera, Tarragona, Fabara, Medinaceli, Segovia, Alcantara, Merida, Italica Hervas, Toledo, Kordowa

Terueł, Toledo, Kordowa, Sewilla, Grenada, Almeria wersja A: Santiago de Composteła, Lugo, Leon, Oviedo, Santillana del Mar

wersja B: Santillana del Mar, Fromista, Estdla, Jaca, Taull, Ripoll wersja C: Santiago de Composteła, Leon, San Pedr© de la Nave, Zamota, Toro, Avila, Segovia wersja A; Barcelona, Burgos, Leon, Oviedo wersja B; Segovia, Salamanka, Avila, Toledo, Trujiłło, Sewilla wersja A: Sant Pere de Rodes, Santes Creus, Poblet wersja B: Santa Maria de Huerta, Santo Domingo de Silos,

La$ Huelgas Reałes, San Esteban de Ribas de Sil wersja C: San Lorenzo de eł Escorial, Yuste, Guadalupe Madryt, San Lorenzo de el Escorial, La Granja de San fldefonso, Salamanka, Plasencia, Caceres, Trujillo, Toledo, Aranjuez, Alcala de Henares

wersja A: Pedraza, Medinaceli, Covarrubias, I^ueiUoi JL^;.. Santillana del Mar, Cervera de Pisuerga, Toro, Ciudad Rodrigo, La Ałberca c    L

wersja B: Morella, Albarracin, Peniscola, Ciudadela,

San Antonio Abad

wersja C: Tembleąue, Belmonte, Almagro, Baeza, Montoro. Salobrena, Mijas, Ronda, Arcos de la Frontera, Carmóna, Jerez de los Caballeros, Trujillo wersja A: Covadonga, Ordesa, Aigues Tortes, Cabrera wersja B: Tablas de Daimiel, Donana

wersja C: Cunadas dcl Teide, Garajonay, Caldera de Taburiente, Timunfaya

Belmonte, Mota dcl Cucrvo, El Toboso, Pedro Munoz, Campo de Criplunu, Alcuzar dc San Juan, Puerto Laptce, Daimiel, Ciudud Real, Almodovur dcl Campo, Viso del Marąues, Santa Cruz da Mudela, Voldepenas, Montiel, Almagro Sewilla, Zafra. Marlda, Badąjoz, Ciudad Rodrigo, Zamora, Toro, Benaventa, Anturia. Leon, ()vlodo, Oijon Estella, Logronu, Manto Domingo do lu Culzada, Burgos, Fromlata, Laon, Aalorga, .HtmUngu dc Composteła

Źródło: opracowano na podstawie Hiszpunia/fisiMHiir/SiitMifM/łViii<i    *«*i leimtii (iciicral de InrisinotTlir

espana, Ministerio de Comercio y Turismo, IW3, Mrnliid

Problem zasygnalizowany przez A.A, l.ewa dotyka kwestii. która nurtuje również innych autorów [Toannidcs I96H, Mnichcmu (tonie/ PW5, Peny, Ashlon 1994|, a mianowicie swoistego „zniewolenia’' Hliyulrtw pi/tv. wielkie konsorcja turystyczne, Siało się lak m.in. zu sprawą /mUtt W oiganl/ai p podróży turysty cznyeh. W oMaliiii h kilkiinaslu lalach znuc/.im tm liu tui y stycznego (dotyczy