HPIM9208

Ntak (I>%tupoaity proidto UW wskaźniki empiryczneSą to zmiennej w* tt ouenaątolimti rut jJtóliiw/nic («»cą dcfinwl lecz cmplrycgnlc. J_tv

*    Utyta wwkIi M m Km nu przystać. gdy dta umm* Nc«y zitą^ nm>*\ T lyjHi Mtnużyl, K dobrym ^aWlKicm pr/cdtyblitoici jedno,, ii W ujnodiKta (ta/anie prtez nia wgo pMa dochodowego. Jesiial^ trio uosobi r/ftliW' « tamie wybity rfec /rodti łuAtowb. *4 ni ay n,<» u ;iccic ijtytófliii >^<Vfgo PIT« pracodawcy (chybi że oszty^ (Umi) )(jbjdm otyiek << koicbv>i mou^moftJneiimmj/^ ty b>n mim fata <t ita pieniędzy u koncie jol dodatnio ikorck*^

« łowi*¹ ay moHiijcduk • ty dw Nwk U. 103) • uznać /iisob ii _A u u :i Mkthl pcwfliu laiwapci? Co z Mmi któr/y dochody do ty i*ln. pruł edmwuM ków rM# drte koouimpotyych? Gdyby walczy* ml Mty zMtyowił »e w otacr 090. moghbw umyta* błfld. ile lik wy tyli wipofcrtnL mc idirziM * » dniach społecznych

Generator • •ul hdiHbpńm k dymiłam? ir minach 2mleitii\\h t _T !d/u:« wnfc«y. Mi zmierzyklay san kona nk wypowiadamy v_f o pum konsumpcji Joli znwrzytany opinie djTtkton o jakości pracy na x zy. cieli nie tjpowwii/nj mc otyosci pracy nauczyciela Jeśli zmierzyliśmy’ micteto *w pmdfBtaetn niucm me uypouadjmy ty o osiągnięciach w tym przed *xt Pizyblilonc ekwiwalencje \ą Ma grzeczności«’ wynikach badań ]-., nty mamy uUcli wyników, tym mniej jesteśmy pewni, ty uę rzeczy nuty.

ftybWpm

W mad ebpioricyjnych hipotez ty nic stawia. To zrozumiale: hipoteza jest natotc; teoretycznej i tu takiego łtartau ievc/c mc ma h mś hpokzy Mwoy*óitns pytań* badawcze. Pytanie określa, czego się eta 6) Aktywy i w ten spowb ukierunkowuje planowanie badania.

Nk aaop to» tamie eksploracyjne obywa ty bez założeń teoretycznych.

W men badane btsablciaoAc yeti tasaźłnre. bo badać to lorzysuc z te|0. co jtfao&krpaznc ot czep jeszcze nk wiemy . Butoe eksploracyjne opiera ty NUrrittykitdofliecznk ronitytej; aatycc) fragmenty «ifd6utmr. nkok# lar ty totoitar. Pytam badawcze otatłają rodzaj informacji, dzięki którym iity.wuwrm: te wady Widi/osc pytań cwzna zatem zaliczyć do jednej z trzech ta

ftato tydUa Sm się je wtedy. ty teoria wity pewne pojęcie z całą ro tom po^ć mm / oL-esi ^yrrii pojęciami i icj rodziny. Oto przyll-c Zgodnie z teoną berrataki utymj rajtariejtfą przyczyn bezradności uczniów w ja-koa poedaiooe euauaaa tą ctchr prakityi dydaktyrzney (Sędck, 1995). Teoria ta ttr tstajt jtduk uczfptaych zachowań nauczyciela, które są odpowiedzialne u ta ua Sy anty te atymkowok, przeprowadziłem wraz i Stykiem badanie.

*    ibxyn t^tucy H uwogę zarówno spostrzeżeniu uczniów o pracy ich nauczy-od. ty i wyakj aeuleźnej obserwacji nauczyoeii na lekcji. Badanie było podpo wfitnt jr.uiuu: .Czym róźru ty praktyka otiinwi noczyciell mających wie

frląikl taidi i koń* 47

lu bezradnych uczniów od praktyki nauczycieli mijjcyvh niewielu bezradnych uczniów ’' Nazywamy je pytiinicm dopełmemi, ponieważ wititieme określonej c* dD (np .tym. te pserwsi mota dużo. niepewnie i niekocUuzywnK*) przekształci v zdanie prawdziwe lub fałszywe Badania eksploracyjne z pytaniem dopełnienia hi bodaj najaęsliiym rodzajem bidm oiwiatnwych.

Pytania rozstrzyfikch Stawia sic Je wtedy, gdy w jakiejś sprawie teoria jest nic* okrełloni. tria dopuszcza odmienne przewidywania. Na przykbd teoria wypalenia za-widowcjio dopuszcza różne przewidywania co do tego. w jakich syuucjich przejawia i* wypalenie nauczycieli Jest możliwe, ze wypalenie ogranicza uę do sytuacji szkol pych, ale jat też możliwe że tyga życia prywatnego. Badanie, które mogłoby pomóc t rozstrzygnięciu tej wątpliwości, byłoby podporządkowane pytaniu: .Czy życic prywatne nauczyciela wypalonego zawodowo różni ty od życia prywatnego nauczyciela nicwypalonego?*

htinia ilościowe Stawia się je wtedy, gdy teoria mówi, źe jedno zjawisko wpływa na inne. ale dopuszczając oddziaływania ze strony innych zjawisk, me jest w sunie przewidzieć, jak silny jest ten wpływ. Wiadomo na przykład, że na osmmeca szkol pe uczta wpływa status socjoekonomiczny Jego rodziny. Ale trudno przewidzieć, jak silny jest ten wpływ, ponieważ wiadomo tet ze na ostygnięcia wpływa tak innych czynników. Pytanie badawcze brzmi Jaki procent zróżnicowania wyników testu osty-jfftyc szkolnych wyjaśnia status socjoekonomiczny rodziny niezależnie od innych czynników?^-

Zauważmy, że w podanych przykładach hipoteza musiałaby byt albo opólmkowi ilo bezpodstawna. Zauważmy leź. te jakkolwiek większotc pytań wywodzi s* z teo-rii naukowych, tyle ze niedostatecznie rozwiniętych, s* też możbwe pytana pocho drace z osobistej teorii (czyli doiwiadczema życiowego) badacza. Odpowiedzi poma-gty przeksztakk taka osobista teorię w teorię naukową.

Ntezakżnie od Źródła, z którego pochodzi pyianie badawcze, powinno byc ono przemyski* i (podobnie ty hipoteza) sformułowane w terminach zmiennych obser-towalnych. Pełne zastosowanie mają tu tczeimejsa uwagi o wskaźnikach

Analiza danych z badana eksploracyjnego polega na pracowitym przekładaniu w>oikóvr uk dhago. ai potywi sk w>taźn>’. dąiąc>* opowiedzieć obnr Nscxcfo się tu z góry nie ustak ani porztyku przyczynowego (możemy zacząć analizę od przy* puszczenia, źc A jest przyczyną Y, a potem wypróbować odwrotne przypuszczenie), ani nawet znaczenia pomiarów (możemy je rcdefiniow.u‘). Ale trzeba pamiętać, że ba-dir.ic eksploracyjne dostarcza wiedzy niepewnej Podsuwa pomysł na teorie, ale jej nie weryfikuje.

Niezależne badanie weryfikacyjne często przynosi rozczarowanie. Obdarzony wyobraźnią badacz może na podstawie pewnego zbioru danych opowiedzieć piękną hi-sloty, która jednak me daje się uogólnić. Nic dziwnego: im więcej wyników wykorzystuje ta historia, tym bardziej niepowtarzalny staje sic ich zbiór i tym mniej jen prawdopodobne. że odtworzy ty w następnym badaniu. Nic znaczy to. że wnioski badacza muszą byt fałszywe. Jeśli mają solidne oparcie w zebranych danych, tą prawdziwe dła zbadanych przypadków. Pytanie, co wyróżnia tc przypadki sposrod wszystkich, bywa drogą do interesujących odkryć.