HWScan00232

jest rozwiązanie łożyskowania wału napędowego z kołem stożkowym, którego obroty wahają się od 1000 do 1500 min^-1. Konstrukcja tego łożyskowania, a przede wszystkim wybór odpowiednich łożysk przy wymaganej ich trwałości 75 000 h i przy zastosowaniu smarowania przez zanurzenie, są zadaniem bardzo trudnym. Siła osiowa zębnika stożkowego (rys. 6.23) przejmowana jest przez wychylne łożysko osiowe 1. Zestaw ten smarowany jest obiegowo. Smarowanie przez zanurzenie stosuje się głównie w napędach nie zmieniających swego położenia. W tych układach dla przejęcia sił osiowych wału zębnika stożkowego zastosowane jest ło-

Rys. 6.22. Napęd przenośnika w układzie wzdłużnym z przekładnią stożkowo-walcową [21]

żysko cztcropunktowe 1 (rys. 6.24). Problem łożyskowania wału zębnika stożkowego przy wymaganiu dużej żywotności łożysk jest powodem poszukiwania dróg zmniejszenia obciążenia osiowego. W konstrukcji napę-

Rys. 6.23. Ułożyskowanie zębnika skrzyni przekładniowej [211

dów stożkowych dużych mocy unika się dużych kątów pochyleń zębów, dochodzących do 42°, i zaczyna się stosować zęby łukowe hartowane o kąpcie pochylenia 15°. Pozostałe zębniki i koła wykonuje się ze stali lub staliwa stopowego. Decydujące znaczenie ma ciężar tych napędów. Nie niożna bowiem napędów maszyn podstawowych porównywać z napędami o tych samych mocach i przełożeniach w urządzeniach stacjonarnych, w których ciężar nie odgrywa takiej roli. Skrzynie przekładniowe wykonuje się jako spawane.    ,

Rys. 6.24. Ułożyskowanie zębnika stożkowego w łożysku czteropunkto-wym [21]

6.5. Wytyczne doboru niektórych elementów

Elementy mechanizmów i ustroje stalowe maszyn podstawowych oblicza się dla trzech granicznych przypadków kojarzenia obciążeń. Przypadki te ujmują rodzaje obciążeń w trzy grupy, a mianowicie: obciążeń głównych G, nominalnych N i specjalnych S (tablica 6.3).

16.5.1. W s p ó ł c z y n n i k i pewności

Słupy podporowe, osie, wały, wrzeciona, koła zębate, zębnice, elementy łączące należy sprawdzić pod względem stopnia ich pewności w stosunku do granic wytrzymałościowych. Sprawdzić należy także pewność przy obciążeniach quasi statycznych. Pewność tę określa stosunek granicy plastyczności Q_r do największego naprężenia porównawczego, określonego hipotezą stałej energii odkształcenia postaciowego. Pewność ta musi w trzech przypadkach obciążeń granicznych G, 2V, S (według rozdziału 7) odpowiadać wartościom pewności podanym w tablicy 6.3.

Tablica 6.3

Współczynniki pewności części maszynowych

Obciążenia graniczne	Części bez karbu	Części z wrzeciona, koła zębate, zębnice	karbem inne części maszynowe
Główne.......	1,7	2,0	1,7
Nominalne .....	1,5	1,8	1,5
Specjalne......	1,3	1,5	1,3