IMAG0072

Aaibgssigi&acl - 0- Jak

Yermeer rozróżnia pomiędzy pojęciami celu nadrzędnego (Ziei i celu pośredmego (Zweck), przy czym ten ostatni rozumie jako środek prowadzący do celu nadrzędnego. Uwzględniając to rozróżnienie utożsamia skopos z celem nadrzędnym, dopuszczając zarazem jako skopos pośredni (Unterskopos) funkcją tekstu. Nawiązuje tu do typologii K. ReiB, uwzględniającej informacyjny, ekspresyjny i operacyjny typ tekstu (por. rozdział o ReiB), który to typ może, lecz nie musi być zachowany w translacie: Rodzaj tekstu docelowego nie jest determinowany prze: tekst wyjściowy, a wygląd tekstu docelowego nie jest ipso facto determinowany przez rodzaj tekstu wyjściowego irodzaj tekstu nie determinuje też skoposu), lecz skopos translacji decyduje o przynależności tekstu do określonego rodzaju. ,, Rodzaj tekstu" jako sygnał gatunkowy dla translatu jest wiąc następstwem skoposu, a zatem jest wobec niego wtórny. IV danej kulturze docelowej poprzez skopos jest określany rodzaj tekstu, jaki ma reprezentować tramlai..

iNkto der AaBgaagtarid bestnnnii dk Tnosorte des Ziehocies, und nich: & SsMune fesannru ipso fado da* Ausseara des Zs^Sctset dśc Textsorte botnot Bak aac Stapos b&móerr. §£z Stopo* dee Trarndańon beBimnE s ech dśc Toa-»nnertTuy-tepy.»n. JeSusoe sis GatlurtgswgaC fir era Tnaosdc «3 aiss Fotgc co    tui jśtniit mu jgssańtoer tekimdór tr żses gs^Steaea Kidlar a :ri

aurer fer. Staju* asKnnm'. is weiełce Terascrn śo Trazwlec, terfw* aenia: f®0 -ir !MI

t.g,:u jok zmsąpe wsśSzs tfancen sapaatcy * jMkśasś sdią

ś 2 i33B®2& > pewiOSŁ, -tcesc.uiai ~ŚŁZiSWSC.yVZ. IZ~Z- GCdOTCÓ*. Nie nraeuia tfc ćacu. 22 jecsk ot zostać szyty Sa .siego och* ś przez ssśźaą .>d 2atmerza«5    edfeKSrscw Ternteer stwierdza. ostroźeie

!ż aie zawsze zachodzi tożsamość pomiędzy- skoposem ary gmaki a skapose® przekładu. Za przykład podaje teks: plakatu nawołującego do udziału, w demonstracji przeciw pracy dorywczej w Niemczech. Tekst Weź udział w demonstracji, przetłumaczony na życzenie japońskiemu turyście, traci funkcję apelacyjną, ograniczając się do informacyjnej, gdyż sprawa nie dotyczy Japończyka, ani go nie interesuje (por. ib. 103). Skopos nie jest bowiem dla Yermeera wartością immancntr,! tekstowi i daną w sposób absolutny; test raczej fttafeas

0    wartości zmiennej, negocjowaną w dynamicznym układzie działań Można by argumentować, że tekst plakatu posiada wszelkie kwalifikacje do wystąpienia w tej samej grze językowej w rozumieniu Wittgensteina, lecz gra ta w wydaniu japońskim jeszcze się nie toczy, że sam tekst mógłby się sprawdzić semantycznie i pragmatycznie w każdej kulturze, której nie jest obcy fenomen pracy dorywczej

1    protestu społecznego.

Już Schleiermacher mówił o dwóch tylko sposobach konfrontacji tekstu tłumaczonego z czytelnikiem. Pierwszy z nich miał polegać na przemieszczaniu czytelnika w kierunku tekstu, czyli niejako pozostawianiu go sam na sam z tekstem przetłumaczonym lingwistycznie. Drugi wymagał przesunięcia tekstu w kierunku czytelnika, co z kolei oznaczało konieczność uprzystępnienia tekstu poprzez jego adaptację do horyzontów myślowych, czyli możliwości recepcyjnych odbiorcy. Teoria skoposu nawiązuje do tego stanowiska, uznając adekwatność przekładu do skoposu w przypadku priorytetu kultury wyjściowej, jak i konformizmu wobec kultury docelowej — żadnej z metod nie przyznaje pierwszeństwa, gdyż prawomocność metody może być określona jedynie w kontekście indywidualnego skoposu.

12. Gldeon Tours: przekład jako element pobntemu kulturowego

MeCruire. Jest to orientacja zmierzająca do ugruntowania ptzekłado-znawstwa jako nauki empirycznej. Każdej nauce empirycznej przyświecają dwa zasadnicze cele: opisać Jednostkowe zjawiska w śww-

⁷³ Lingwistyczne tłumaczenie Translalion Studies, jako Studia nad przekładem, nie oddaje moim zdaniem zasadniczych ambicji lej orientacji badawczej, jaka jest dążenie do naukowości procedur i wyników. Z tego powodu wprowadzam tłumaczenie alternatywne.

131