IMAG0591

^lal Przekazy ^

f^ewSi

ikędoMekkiiinas

K:nej.Nap)(®.| fkański autor pi^ji

anemi (zm. I2ł24 stąpił w Mw,^ yoznalazłosięwdUi? lakowane prazAo^l

iynastiaSa|i^H

Gazaigam^l

pi

m

Jonu

ij^

li

jów Bomu”) oraz Tarich Mai Idris („Dzieje Mai Idrisa”), wybitny przedstawiciel życia kulturalnego Kanem-Bomu na przełomie XVI i XVII w. Idris Aloma wywarł ogromny wpływ na ukształtowanie się muzułmańskich form rządzenia w Afryce Zachodniej, był także mecenasem nauki i kultury islamu, podobnie jak jego następcy, znani z pobożności. Ich pokojowe rządy doprowadziły ostatecznie do upadku dynastii Sajf w 1846 r.

Islam zaczął przenikać także na obszary, nazwane przez S. Pi-łaszewicza „strefą leśną”. Ludy i plemiona zamieszkujące te tereny, należące do grupy Mande - Mossi, Dogombowie, Wala i inne -dość szybko uległy asymilacji, tracąc wraz z postępem islamizacji swe języki rodzime. Wchłonięte zostały przez silniejsząi liczniejszą cywilizację muzułmańską rozkwitającą w języku hausa.

Wiek XVI jest uważany za „złoty okres” klasycznego islamu afrykańskiego. Po upadku Songhaju, jak pisze S. Piłaszewicz, nie^ było już w Czarnej Afryce żadnego silnego państwa, gdzie islarn byłby religią państwową. Islam funkcjonował, trudno jednak mó* wić o jakiejś silnej fali dalszej islamizacji, niewiele też pojawia ło się wybitniejszych postaci związanych z kulturą muzułmańsM Powstrzymane zostały procesy, które można nazwać „puryfikacjM nymi”, upowszechniał się raczej islam „ludowy” w jego „czarnej® postaci, umacniały się tendencje o charakterze synkretyzacyjnym. W tym okresie powstały państewka muzułmańskie Bambarów (Se-gu i Kaarta), ale i w tym wypadku należy mówić o powierzchownej islamizacji - serca Afrykanów pozostawały wierne dawnym bóstwom.

Odrodzenie islamu w Afryce Zachód niej

W tej sytuacji uaktywnił się w Afryce Zachodniej nowy element etniczny, istniejący oczywiście od wieków, ale dotąd mało obecny w życiu politycznym i religijnym - Fulanie, lud, czujący wyraźnie

325