~LWF0064 (4)

Sinozębego i nie chcący mu się podporządkować. Najazdów tych dokonywały stosunkowo niewielkie, działające w pojedynkę grupy zbrojnych.

Natomiast czymś zupełnie innym było wojsko, które je-sienią 991 r. wylądowało na południowo-wschodnim wybrzeżu Anglii. Tworzyła je duża i działająca w sposób zorganizowany armia złożona z jazdy. W bitwie pod Mal-don, na północ od Londynu, Normanowie na głowę pobili Anglosasów. Pod koniec 991 r. król angielski musiał zawrzeć układ z wodzami wikingów: w zamian za pokój i zobowiązanie .się do obrony Anglii w razie nowych napadów złożono im daninę i zagwarantowano żołd. Wśród zwycięskich wodzów najpotężniejszym był słynny wiking norweski Olaf Tryggvason, potomek konunga Haralda Pię-knowłosego, który cztery 'lata później został konungiem Norwegii. Skandynawowie, zgodnie z warunkami układu pokojowego, otrzymali olbrzymią ilość szlachetnych kruszców: 22 tysiące funtów złota i srebra. Był to początek wyciskania z Anglii ogromnych kontrybucji. „Duńska danina” („danegeld”) legła ciężkim brzemieniem na barkach uciemiężonych Anglosasów.

Umowa z 991 r. bynajmniej nie skrępowała -wodzów wikińskich. Już wkrótce Olaf Tryggvason stał się otwartym wrogiem króla Ethelreda II. W najeździe na Anglię, którego dokonał w 994 r., .razem z nim wziął udział Swen Widłobrody. Norwegowie i Duńczycy posiadali 94 okręty bojowe, na których znajdowały się liczne wojska, przewyższające siły Skandynawów, jakie w ciągu ubiegłych pięćdziesięciu lat zjawiały -się w Anglii. Przed całkowitą katastrofą uratowały kraj waśnie między Duńczykami i Norwegami oraz bohaterska obrona Londynu. Swen i Olaf Tryggvason, po otrzymaniu od Ethelreda II okupu w postaci 16 tysięcy funtów kruszcu, wrócili do swych domów. Olaf, który przyjął chrzest w Anglii, opuścił ją na zawsze, by wkrótce zasiąść na tronie norweskim.

Olaf, dążąc do umocnienia swej władzy w Norwegii, konsekwentnie rugował pogaństwo. W końcu X w. siła dawnych wierzeń* była już wśród Skandynawów znacznie osłabiona. W tym właśnie czasie w nadmorskich rejonach Norwegii zanikły pogańskie obrzędy grzebalne. Podobnie jak w Islandii, tak i tu wielu ludzi wyznawało już nową religię lub skłaniało się do niej. Działalność chrystianiza-cyjna Olafa Tryggvasona dawała więc efekty. W oczach Skandynawów zresztą, nieraz jeszcze rozumujących kategoriami wierzeń pogańskich, argumentem najbardziej przekonywającym o wyższości, jaką nad pogańskimi bożkami miał Chrystus, pod którego opiekę oddał się Olaf, •były zwycięstwa wojenne tego władcy. W 1000 r. pod jego naciskiem althing islandzki postanowił, że wszyscy mieszkańcy wyspy muszą przyjąć chrzest. Mimo tych osiągnięć Olafa nadal istniała w Norwegii mocna opozycja wobec jego polityki. Dlatego też wielu hawdingów norweskich •nie poparło go w wojnie przeciw konungom duńskiemu i szwedzkiemu. W 1000 r. Olaf zginął w bitwie morskiej, a Norwegia ponownie dostała się pod panowanie Danii.

Tymczasem, w przeciwieństwie do Olafa, Swen Widło-brody nie zaniechał swego planu podboju Anglii i już w 997 r. wikingowie powtórnie najechali ten kraj. Wojska duńskie przez kilka lat pustoszyły rozległe terytoria na południu, zachodzie i południowym wschodzie wyspy. W 1000 r. wikingowie odpłynęli do Normandii, ażeby w ^następnym roku ponowić swe napady. W 1002 r. otrzymali oni okup w wysokości 24 tysięcy funtów srebra. Wszelako pod koniec tego roku Ethelred II przedsięwziął bezsensowny i zgubny dla kraju krok: rozkazał wymordować wszystkich Duńczyków znajdujących się w jego królestwie. Jednakże nie wszyscy oni zostali zgładzeni, nie wszędzie bowiem w Anglii poddawano się woli niepopularnego króla. Tym niemniej zabójstw dokonario w wielu miejscowościach, wśród ofiar zaś znaleźli się zakładnicy pozostawieni przez Swena w okresie zawierania pokoju, między innymi jego siostra. Jak można się było spodziewać, zemsta przyszła szybko. W 1003 r. wojska Swena wtargnęły do Anglii i szalały w niej do 1005 r. W 1006 r. dopuściły się nowego napadu. W roku następnym Anglia, złożywszy „duńską daninę” w wysokości 36 tysięcy funtów kruszcu, uwolniła się od wikingów, lecz zaledwie na dwa lata.

Władcy Anglii wykorzystali tę przerwę na zorganizowanie floty wojennej. Składała się ona z dużych okrę-

133